1
obwód prądowy z lampką
Lampka zostaje połączona z baterią, jak przedstawiono to na
rysunku. Nie należy wkładać obu drutów lampki do wspólnego
zacisku łącznika świecznikowego! Każdy drut trzeba włożyć w
osobny zacisk! Oba nieizolowane druty lampki nie mogą się
stykać! Jeżeli wszystko zostało wykonane prawidłowo, lampka
zaczyna świecić. Zamiast lampki można również podłączyć
silnik.
4
antena
nadajnik radiowy w systemie Marconiego
Zbudowany zostaje prosty obwód prądowy z silniczkiem i
baterią. Dodatkowo podłączony zostaje krótki drut antenowy o
długości około 25 cm. Jeśli pracujący silnik zostanie postawiony
w bezpośredniej bliskości radia, to w zakresie fal długich lub
średnich w odległości około 1 - 2 m od silnika słychać głośne
dudnienie. Potencjometr trzeba przy tym tak dostroić, aby nie był
odbierany żaden nadajnik radiowy. Przy zastosowaniu dłuższego
drutu antenowego (ponad 5 metrów) można uzyskać też większy
zasięg. Włączając i ponownie wyłączając prąd w krótkich
odstępach czasu, można również wysyłać do sąsiedniego pokoju
sygnały alfabetem Morse'a. Sygnał nadawczy wytwarzany jest
przez iskrę powstającą przy odłączaniu silnika.
7
Przewodność wody
Także i woda może przewodzić prąd, jeżeli jest zanieczyszczona
chemicznie. Bierzemy szklankę z wodą i dodajemy 1 łyżkę
stołową soli kuchennej. Gdy teraz jednocześnie przytrzymamy
w wodzie oba nieizolowane końce drutów, wówczas miernik
prądu kompasu pokaże, że płynie prąd. Ewentualnie może
również rozżarzyć się lampka, jeżeli woda ma bardzo wysoką
przewodność.
dane ogólne
Do tego zestawu potrzebują Pastwo dodatkowo płaską baterię
4,5 V, mały śrubokręt do łącznika świecznikowego, szklankę
z wodą, 1 łyżkę stołową soli kuchennej. Połączenie z baterią
uzyskujemy w taki sposób, że jeden koniec każdego z 2 kabli
pozbawiamy izolacji na odcinku ok. 3 cm i końce te owijamy
wokół końcówek baterii. Końce kabli muszą być koniecznie
pozbawione izolacji, izolacji tej nie należy owijać razem z kablem!
Wówczas nie byłoby kontaktu elektrycznego i eksperymenty by
się nie udały! Należy również zwrócić uwagę, aby bateria była
naładowana!
Końcówki, które stykają się ze śrubkami w zaciskach łącznika
świecznikowego, także muszą być całkowicie pozbawione izolacji!
Nie skręcać drutów wraz z izolacją! Prosimy nie dokręcać śrubek
zbyt mocno, ponieważ prowadzi to do uszkodzenia i ukruszenia
kabli! Druty lampki należy wkładać w poszczególne zaciski
pojedynczo i bardzo ostrożnie i uważać, aby śrubka w zacisku
7/8
PL
2
elektromagnetyzm
Wokół dołączonego gwoździa z cynku w kolorze srebrnym
nawiniętych zostaje około 30 zwojów cienkiego kabla o
długości 50 cm i kabel zostaje połączony na chwilę z baterią.
Przepływ prądu powoduje, że gwóźdź zostaje namagnesowany
i przyciąga małe kawałki żelaza, jak na przykład spinacze
biurowe czy zszywki. Eksperyment powinien trwać bardzo
krótko (maksymalnie 10 sekund), bo w przeciwnym razie
bateria bardzo szybko się rozładuje wskutek dużego poboru
prądu.
5
Generator prądu
Gdy zakręcimy dłonią oś silnika, to silnik wytwarza prąd. Na
kompas ze swobodnie poruszającą się igłą nakładamy cewkę
jak w eksperymencie Nr 3, igła kompasu układa się wzdłużnie
do cewki. Budujemy okablowanie zgodnie z rysunkiem. W
zależności od obrotu silnika wytwarzany jest prąd, a igła
wychyla się w lewo lub w prawo. Jeżeli wyposażymy silnik
w wiatraczek, który będzie bardzo szybko obracał silnik, to
możemy nawet ewentualnie spowodować, że lampka zacznie
świecić.
8
dioda świecąca (led)
Przy podłączaniu diody świecącej trzeba zwracać uwagę na
właściwe podłączenie biegunów (dłuższy kabel podłączeniowy
należy połączyć z dodatnim biegunem baterii. Jeżeli
podłączymy odwrotnie, dioda się nie zaświeci!). Poza tym
zwykłe diody świecące wymagają umieszczenia przed nimi w
obwodzie opornika, który zmniejsza pobór prądu. W zawartej
w tym zestawie diodzie opornik taki jest już wbudowany na
stałe. Diody świecące charakteryzują się znacznie dłuższą
żywotnością w porównaniu do żaróweczek i pobierają znacznie
mniej prądu. Gdy podłączymy diodę świecącą zgodnie z
rysunkiem obok, to dioda zacznie świecić.
przytrzymała także i drut (dla sprawdzenia pociągnąć lekko za
drut od lampki, drut ten nie może się wówczas obluzować).
wskazówki bezpieczeństwa dla B172
Instrukcja obsługi dotyczy tego produktu. Zawiera ona ważne
wskazówki dotyczące uruchomienia i posługiwania się zestawem.
Prosimy jej przestrzegać, także jeżeli przekazują Państwo ten produkt
osobom trzecim. Podzespoły KEMO, pracujące z napięciem poniżej
42 V AC/DC, mogą być użytkowane przez dzieci powyżej 8 roku
życia oraz przez osoby o ograniczonych możliwościach fizycznych,
sensorycznych lub umysłowych jedynie pod czyimś nadzorem.
Podzespoły KEMO, pracujące z napięciem powyżej 42 V AC/DC
mogą być użytkowane przez młodzież powyżej 16 roku życia jedynie
pod czyimś nadzorem.
Nie wolno wystawiać tego zestawu na oddziaływanie wysokich
temperatur ani silnych drgań. Jego uruchomieniem mogą
się zajmować tylko odpowiednio wykwalifikowane osoby, aby
krótkie przyłącze
długi drut
P / Bausätze / B172 / Beschreibung / 08032OM / KV003 / Einl. Ver. 002
3
wykrywanie prądu przy pomocy kompasu
Najpierw dołączona cewka zostaje nasunięta na kompas i
umieszczona tak, aby igła była skierowana wzdłuż cewki. W
pobliżu nie mogą się znajdować żadne kawałki żelaza, magnesy
ani urządzenia elektryczne! Pod kompas podłożyć kawałek
tektury albo 2 kawałki drewna, aby leżał on prosto, a igła mogła
się swobodnie poruszać! Gdy teraz podłączymy zaciski baterii,
lampka zaczyna się świecić, a igła ustawia się prostopadle do
cewki! Gdy ponownie odłączymy prąd, igła kompasu znów obraca
się w kierunku północy (wzdłuż cewki). Igła zostaje odchylona
magnetycznie przez prąd, przepływający przez cewkę.
6
Samodzielnie wykonana bateria
W celu zbudowania samemu słabej, prostej baterii
napełniamy szklankę wodą i dodajemy 1 łyżkę stołową
soli kuchennej. Zanurzamy w wodzie gwóźdź z cynku oraz
miedzianą płytkę w taki sposób, aby się ze sobą nie stykały.
Jeśli teraz podłączymy miernik prądu kompasu, to wskazówka
poruszy się, co świadczy o tym, że płynie prąd. Kompas należy
– podobnie jak w eksperymencie Nr 3 - ustawić tak, aby przy
braku prądu wskazówka ułożyła się w kierunku wzdłużnym do
cewki i mogła się swobodnie poruszać.
9
eksperyment z diodą świecącą led
Ponieważ dioda zaczyna świecić juz przy bardzo małym
natężeniu prądu (>3 mA), można jej dostarczyć prąd także
poprzez obracanie silnika. Jeżeli zakręcimy szybko palcami
dołączony tutaj silniczek elektryczny (z dużym rozpędem,
tak jak robimy to w przypadku bączka-zabawki, żeby oś
szybko wirowała), to dioda na krótko rozbłyśnie (tak długo,
jak silniczek będzie się szybko obracał). Ważne: Proszę
wypróbować kierunek obrotu, w którym obracają Państwo oś
silniczka. Dioda świecąca świeci się tylko przy jednym z tych
kierunków obrotu, ponieważ bieguny muszą być prawidłowo
podłączone!
zagwarantowana była prawidłowa eksploatacja niniejszego
produktu. Napięcie robocze wolno pobierać jedynie z baterii albo
z zasilacza sprawdzonego pod kątem bezpieczeństwa.
W instytucjach przemysłowych przestrzegać trzeba przepisów
BHP związku branżowych towarzystw ubezpieczeniowych dla
elektrycznych urządzeń i pomocy warsztatowych. W szkołach,
instytucjach
edukacyjnych,
warsztatach
warsztatach samopomocy eksploatację tego przyrządu muszą
nadzorować i odpowiadać za nią przeszkolone osoby. Nie wolno
nigdy umieszczać tego przyrządu w pobliżu materiałów palnych
ani też łatwo ulegających zapłonowi (np. zasłony).
nie ponosimy odpowiedzialności cywilnej za szkody materialne
bądź osobowe, spowodowane nieprzestrzeganiem tej instrukcji
obsługi oraz niniejszych wskazówek BhP.
hobbistycznych
i