Publicidad
Idiomas disponibles
Idiomas disponibles
głowicy tak, aby była skierowana na północny (lub południowy) biegun niebieski. Dla osób zamieszkujących półkulę północną
zadanie to jest łatwiejsze, ponieważ jasna Gwiazda Polarna znajduje się blisko północnego bieguna niebieskiego. W przypadku
standardowych obserwacji wystarczy jedynie częściowe wyregulowanie ustawienia na Gwiazdę Polarną. Przed rozpoczęciem
obserwacji sprawdź, czy montaż paralaktyczny jest odpowiednio wyrównany oraz czy luneta nastawcza jest ustawiona równo
względem teleskopu.
Na mapie odszukaj bieżącą szerokość geograficzną. Do tego celu można wykorzystać mapy drogowe. Następnie na bocznej
stronie głowicy montażu zlokalizuj skalę o zakresie 0—90°. Poluzuj zaczep montażu, lekko obracając uchwyt blokady w lewo.
Śruba radełkowana pod głowicą montażu powoduje przesunięcie płytki zaczepowej i zmianę kąta. Obracaj pokrętło do momentu,
w którym wskazówka na skali szerokości geograficznej wskaże bieżącą szerokość geograficzną (rys. 10).
Poluzuj pokrętło blokujące w osi deklinacji i obróć teleskop do momentu, w którym wskazówka na tarczy wskaże 90°. Dokręć
z powrotem pokrętło blokujące w osi deklinacji. Poluzuj pokrętło blokujące teleskop w poziomie i przesuń montaż tak, aby oś
rektascensji była skierowana na Gwiazdę Polarną. Za pomocą pokręteł regulacji w poziomie nad oznaczeniem "N" wyreguluj
dokładnie ustawienie w poziomie (jeśli to konieczne). W celu dokładniejszego ustawienia spójrz przez lunetę nastawczą i za
pomocą pokręteł regulacji w poziomie i regulacji szerokości geograficznej ustaw krzyżyk na Gwieździe Polarnej (rys. 11).
Po chwili obiekt docelowy zacznie przesuwać się w kierunku północnym lub południowym, zależnie od ustawienia bieguna
względem Gwiazdy Polarnej. Aby obserwowany obiekt znajdował się w centralnej części pola widzenia, użyj tylko pokrętła
mikroruchów w osi rektascensji. Po ustawieniu teleskopu na Gwiazdę Polarną podczas obserwacji nie zmieniaj ustawień
w poziomie i szerokości geograficznej montażu ani zmieniać położenia statywu. Do utrzymywania obiektu w polu widzenia
wystarczy regulacja względem osi rektascensji i deklinacji.
Osoby przebywające na półkuli południowej muszą ustawić montaż na południowy biegun niebieski, wykorzystując do jego
zlokalizowania układ gwiazd. Wynika to z braku jasnych gwiazd na tej półkuli. Najbliższą gwiazdą jest słabo widoczna
(wielkość 5,5) Sigma Octantis, która znajduje się w odległości jednego stopnia. Obiekty pomagające w zlokalizowaniu
południowego bieguna niebieskiego to α i β Crucis (w gwiazdozbiorze Krzyż Południa) oraz obiekt ustawiony pod kątem prostym
do linii łączącej α i β Centauri.
Śledzenie obiektów astronomicznych
Podczas prowadzenia obserwacji za pomocą teleskopu obiekty astronomiczne wydają się powoli przesuwać w polu
widzenia. Jeżeli montaż jest prawidłowo ustawiony na Gwiazdę Polarną, wystarczy obrócić pokrętło mikroruchów w osi
rektascensji, aby śledzić poruszające się obiekty. Do automatycznego śledzenia obiektów astronomicznych i wyeliminowania
efektu poruszających się obiektów można użyć opcjonalnego silnika osi rektascensji. Jeżeli jednak obiekt nie jest zbyt jasny,
można używać tarcz ze współrzędnymi na montażu paralaktycznym. Tarcze ze współrzędnymi pomagają w lokalizowaniu
obiektów astronomicznych, których współrzędne zostały wyznaczone na podstawie mapy nieba.
Tarcza ze współrzędnymi rektascensji została podzielona na godziny (od 1 do 24). Mniejsze kreski oznaczają odstępy
10-minutowe. Górny rząd liczb stosuje się podczas obserwacji na półkuli północnej, a rząd dolny — na półkuli
południowej.
Ustawianie (kalibracja) tarczy rektascensji: aby ustawić tarczę rektascensji, należy najpierw w polu widzenia
odszukać gwiazdę o znanych współrzędnych. Dobrym przykładem jest gwiazda Wega o wielkości gwiazdowej 0,0 w
gwiazdozbiorze Lutni. Z mapy gwiazd wiemy, że współrzędna rektascensji gwiazdy Wega wynosi 18 godz. 36 m.
Poluzuj pokrętła blokujące w osi rektascensji i deklinacji na montażu i wyreguluj teleskop tak, aby gwiazda Wega
znalazła się w środku pola widzenia okularu. Dokręć pokrętła blokujące w osi rektascensji i deklinacji, aby zablokować
montaż. Następnie ustaw tarczę ze współrzędnymi rektascensji do wartości 18 godz. 36 m. Można teraz używać tarcz
ze współrzędnymi do wyszukiwania obiektów na niebie (rys. 12).
Niemiecki montaż paralaktyczny zawiera opcję regulacji, zwaną również klinem, która powoduje nachylenie osi
polarnej montażu w sposób, który umożliwia wskazywanie odpowiedniego bieguna niebieskiego (północnego lub
południowego). Po ustawieniu montażu na Gwiazdę Polarną obróć go tylko w osi polarnej, co pozwoli utrzymać obiekt w
centrum pola widzenia. Nie zmieniaj położenia podstawy montażu ani ustawień szerokości geograficznej. Montaż został
już prawidłowo ustawiony względem położenia geograficznego (tzn. szerokości geograficznej), a pozostałe czynności
związane z ukierunkowaniem teleskopu wykonywane są przez obracanie teleskopu w osi polarnej (rektascensji) i
deklinacji (rys. 13).
Wielu początkującym trudno zrozumieć, że ustawiony na Gwiazdę Polarną montaż paralaktyczny pełni funkcję montażu
azymutalnego ustawionego względem bieguna niebieskiego. Klin powoduje nachylenie montażu pod kątem równym
szerokości geograficznej, na jakiej znajduje się obserwator, i jego ruch obrotowy w płaszczyźnie równoległej do
równika niebieskiego (i ziemskiego). Jest to "horyzont", jednak jego część jest zasłonięta przez Ziemię. Ten nowy ruch
"azymutalny" nazywa się rektascensją. Oprócz tego montaż obraca się w kierunkach północnym (+) i południowym
(–) względem równika niebieskiego w stronę biegunów niebieskich. To dodatnie lub ujemne "wznoszenie" od równika
niebieskiego jest określane mianem deklinacji.
Rozważmy skierowanie teleskopu w stronę horyzontu zachodniego lub wschodniego. Jeżeli przeciwwaga jest
skierowana na północ, teleskop można obrócić od jednego horyzontu w stronę drugiego w osi deklinacji po łuku
przechodzącym przez północny biegun niebieski (jeżeli montaż jest ustawiony na Gwiazdę Polarną, każdy łuk deklinacji
przechodzi przez północny biegun niebieski). Jeżeli trzeba skierować tubus na obiekt znajdujący się na północ lub
południe od łuku, należy również obrócić go w osi rektascensji.
Ustawienie teleskopu w kierunku innym niż północ wymaga zmiany ustawień rektascensji i deklinacji. Podczas
kierowania w pobliże zenitu teleskop z długą ogniskową może napotkać "martwy punkt" — koniec tubusu z okularem
zderza się bowiem z nogami montażu. Aby uniknąć tego rodzaju sytuacji, tubus można ostrożnie wsunąć w zatrzaski
50
Publicidad
