NL
Suggesties voor te observeren hemellichamen
In het volgende hebben we voor u een paar bijzonder interessante hemellichamen en sterrenhopen uitgezocht en van uitleg voorzien.
Maan
De maan is de enige natuurlijke satelliet van de aarde.
Diameter: 3.476 km / Afstand: 384.400 km van de aarde verwijderd
De maan is sinds prehistorische tijden bekend. Na de zon is zij het meest heldere lichaam aan de hemel. Omdat de maan in een maand om
de aarde draait, verandert de hoek tussen de aarde, de maan en de zon voortdurend; dat is aan de cycli van de maanfasen te zien. De tijd
tussen twee op elkaar volgende nieuwemaanfasen bedraagt ongeveer 29,5 dag (709 uur).
Sterrenbeeld ORION / M42
Afstand: 1.344 lichtjaar van de aarde verwijderd
Met een afstand van circa 1.344 lichtjaar is de Orionnevel (M42) de meest heldere diffuse nevel aan de hemel - met het blote oog zichtbaar, en
een bijzonder lonend object om met telescopen in alle uitvoeringen te bekijken, van de kleinste verrekijker tot de grootste aardse observatoria
en de Hubble Space Telescope.
Wij zien het belangrijkste gedeelte van een nog veel grotere wolk van waterstofgas en stof, die zich met meer dan 10 graden over ruim de
helft van het sterrenbeeld Orion uitstrekt. Deze enorme wolk heeft een omvang van meerdere honderden lichtjaren.
Sterrenbeeld LIER / M57
Afstand: 2.412 lichtjaar van de aarde verwijderd
De beroemde ringnevel M57 in het sterrenbeeld Lier wordt vaak gezien als het prototype van een planetaire nevel; hij hoort bij de hoogtepun-
ten van de zomerhemel van het noordelijk halfrond. Recent onderzoek toont aan dat het waarschijnlijk een ring (torus) van helder oplichtend
materiaal betreft die de centrale ster omringt (alleen met grotere telescopen waar te nemen), en niet een bol- of ellipsvormige gasstructuur.
Als men de ringnevel van de zijkant zou bekijken, dan zag hij er ongeveer zo uit als de Halternevel M27. Wij kijken precies op de pool van de
nevel.
Sterrenbeeld VOS / M27
Afstand: 1.360 lichtjaar van de aarde verwijderd
De Dumbbell-nevel M27 of Halternevel in het sterrenbeeld Vosje was de allereerste planetaire nevel die werd ontdekt. Op 12 juli 1764 ontdekte
Charles Messier deze nieuwe en fascinerende klasse hemellichamen. Bij dit object kijken wij bijna precies op de evenaar. Zouden we echter
naar een van de polen van de Halternevel kijken, dan had hij waarschijnlijk de vorm van een ring en zou ongeveer hetzelfde beeld geven, als
we van de ringnevel M57 kennen.
Dit object is bij matig goed weer en kleine vergrotingen reeds goed zichtbaar.
Kleine telescoop-woordenlijst
Wat betekent eigenlijk...
Brandpuntsafstand:
Alle dingen, die via een optisch systeem (met een lens) een object vergroten, hebben een bepaalde brandpuntsafstand. We verstaan hieronder
de weg die het licht van de lens tot het brandpunt aflegt. Het brandpunt wordt ook wel de focus genoemd. In de focus is het beeld scherp. In
een telescoop worden de brandpuntsafstanden van de kijker en van het oculair gecombineerd.
Lens:
De lens buigt het binnenvallende licht zo om, dat er na een bepaalde afstand (de brandpuntsafstand) in het brandpunt een scherp beeld ont-
staat.
Oculair (3):
Een oculair is een naar je oog toe gericht systeem van één of meer lenzen. Het oculair neemt het in het brandpunt van een lens optredende
scherpe beeld over en vergroot het nog eens uit.
Om de vergroting te berekenen kun je een eenvoudige rekenformule gebruiken:
Brandpuntsafstand van de verrekijker / brandpuntsafstand van het oculair = de vergrotingsfactor
Bij een telescoop is de vergroting zowel afhankelijk van de brandpuntsafstand van het oculair als van de brandpuntsafstand van de telescoop-
buis zelf.
Als je nu een oculair met 20 mm brandpuntsafstand en een telescoopbuis met 360 mm brandpuntsafstand neemt, krijg je aan de hand van de
rekenformule de volgende vergroting:
360 mm : 20 mm = 18-voudige vergroting
Vergroting:
De vergroting is het verschil tussen het beeld met het blote oog en het beeld door een vergrotingsinstrument (bijv. een telescoop). De waarneming
met het blote oog staat gelijk aan 1. Als je nu een telescoop met een 30-voudige vergrotingsfactor hebt, dan zie je het object door de telescoop 30
keer zo groot als met je ogen. Zie ook „Oculair".
17