Przykład roboczy toczenia wzdłużnego
Pod pojęciem toczenia wzdłużnego należy rozumieć obróbkę
cylindrycznego przedmiotu obrabianego równolegle do osi
obrotu. W poniższym ustępie objaśniona została dla począt-
kujących praca na tokarce na przykładzie toczenia wzdłużne-
go:
Zamocować krótki przedmiot obrabiany do uchwytu tokar-
skiego tak, jak to zostało uprzednio opisane (wyjąć klucz z
uchwytu tokarskiego!).
Ustawić prawidłową liczbę obrotów na przekładni pasowej
(zgodnie z tabelą na skrzyni kół przekładniowych i Rys. 6).
Wyłączyć sprzęgło śruby pociągowej (przełącznik śruby pocią-
gowej 2 (Rys. 2) w lewo) i włączyć sprzęgło suportu (dźwignia
3 (Rys. 3) na dół).
Przesunąć suport z prawej strony w lewo w pobliże obrabia-
nego przedmiotu (kółko ręczne 10 (Rys. 1)).
Przed włączeniem maszyny należy sprawdzić ręcznie poprzez
obrót uchwytu, czy się on swobodnie obraca.
Włączyć maszynę (przełącznik kierunku obrotów 1 (Rys. 2) w
prawo).
Poprzez przemieszczenie sań poprzecznych (kółko ręczne 5
(Rys. 3)) nastawić głębokość skrawania. Na początek najlepiej
tylko głębokość skrawania 1/10 mm (4 kreski na podziałce).
Poprzez obracanie kółka ręcznego 10 (Rys. 1) przesunąć
suport w kierunku obróbki. Jeśli wszystko zostało wykonane
jak należy maszyna pracuje spokojnie i bez przeciążenia.
Niebezpieczeństwo powstania obrażeń! Podczas toczenia nie
zbliżać palców do wirującego przedmiotu obrabianego!
Podczas pracy nigdy nie należy dokonywać pomiaru za
pomocą suwmiarki lub podobnych przyrządów! Podczas
obracania nie wolno obrabiać przedmiotu pilnikiem bądź
papierem ściernym!
Toczenie stożkowe
Celem toczenia powierzchni stożkowej należy przestawić
sanie narzędziowe stosownie do żądanego kąta.
1. Przesunąć sanie narzędziowe za pomocą kółka ręcznego 1
(Rys. 11) w prawo.
2. Odkręcić śruby zaciskowe 2.
3. Ustawić kąt sań narzędziowych i dokręcić z powrotem
śruby.
- 90 -
Uwaga!
Wskazówka:
Sanie narzędziowe posiadają podziałkę z noniuszem (podob-
ną jak w suwmiarce). Na podziałce zewnętrznej A (Rys. 11a)
przedstawione są prawidłowo kąty. Na podziałce wewnętrznej
B są one wytłoczone (1 kreska na podziałce wewnętrznej
odpowiada 4,5Ą). Odczyt kąta w 5Ą krokach odbywa się
poprzez pokrycie kreski zerowej podziałki wewnętrznej z kre-
ską zewnętrzną. Jeśli się chce teraz dodać 1Ą, to „2" podział-
ki wewnętrznej 10Ą musi się dalej pokryć na zewnątrz z
podziałką zewnętrzną. Dla 2Ą cyfra "4" 20Ą musi się pokry-
wać dalej na zewnątrz itd. W naszym przykładzie cyfra "2"
pokrywa się z "20Ą", a więc 10Ą dalej na zewnątrz jako war-
tość podstawowa 10Ą. Stąd wynika kąt równy 10Ą+ 1Ą =
11Ą.
4. Zablokować suport śrubą 3 (Rys. 11).
5. Posuw odbywa się za pomocą kółka ręcznego sań narzę-
dziowych 1.
Wskazówka:
Dokładny stożek uzyskuje się tylko wtedy, gdy krawędź tnąca
noża tokarskiego ustawiona jest dokładnie w środku.
Nacinanie i odcinanie obrabianego przedmiotu
Pod pojęciem nacinania należy rozumieć wykonywanie drob-
nych rowków. Jeśli rowek toczony jest aż do środka obrabia-
nego przedmiotu, to wtedy mamy do czynienia z odcinaniem.
Należy ustawić krawędź tnącą noża bezwzględnie na wysoko-
ści środka obrabianego przedmiotu i zamocować nóż możli-
wie jak najkrócej. Zastosować małą liczbę obrotów i w miarę
możliwości nasmarować nóż niewielką ilością oleju maszyno-
wego.
Obróbka długich przedmiotów obrabianych przy
pomocy konika i kła centrującego
Dłuższe przedmioty obrabiane (wystające z uchwytu tokar-
skiego o więcej aniżeli trzykrotna wielkość średnicy obrabia-
nego przedmiotu) należy podtrzymywać na prawym końcu za
pomocą konika i kła centrującego obrotowego. W tym celu
należy z prawej strony wykonać najpierw nakiełek.
1. Ostrożnie stoczyć prawą stronę czołową.
2. Włożyć uchwyt wiertarski 1 (Rys. 12) do konika i zamoco-
wać wiertło do wykonywania nakiełków.
3. Przesunąć konik do obrabianego przedmiotu i zamocować
śrubą zaciskową 2.
4. Włączyć maszynę i wykonać nakiełek za pomocą posuwu
tulei wrzecionowej (kółko ręczne 4).