DTS-ES Extended Surround
DTS-ES Extended Surround is een nieuw digitaal meerkanalen-signaalformaat dat is ontwikkeld door Digital Theater Systems Inc. DTS-ES
Extended Surround is uiterst compatibel met het conventionele DTS Digital Surround-formaat en verbetert aanzienlijk de 360-graden
surroundindruk en de ruimtelijke expressie dankzij een verdere uitbreiding van de surroundsignalen. Dit formaat wordt professioneel gebruikt in
bioscoopzalen sinds 1999. Naast de 5,1 surroundkanalen (links voor, rechts voor, midden, surround-links, surround-rechts en LFE) biedt DTS-ES
Extended Surround tevens het SB-kanaal (surround-achter, soms ook "surround-midden" genoemd) voor surroundweergave met in totaal 6,1
kanalen. DTS-ES Extended Surround bevat twee signaalformaten met verschillende opnamemethoden voor het surroundsignaal, zoals hieronder
beschreven.
TM
2
DTS-ES
Discrete 6,1
DTS-ES Discrete 6,1 is het laatste nieuwe opnameformaat. In dit formaat zijn alle 6,1 kanalen (inclusief het SB-kanaal) afzonderlijk opgenomen
met een digitaal discreet systeem. Het voornaamste kenmerk van dit formaat is dat, aangezien de kanalen SL, SR en SB volledig onafhankelijk
zijn, het geluid met een totale vrijheid kan worden ontworpen en het mogelijk is om een effect te bereiken waarbij geluidsbeelden zich vrij
bewegen tussen de achtergrondgeluiden en de luisteraar 360 graden omringen.
Hoewel een optimaal effect wordt bereikt wanneer met dit systeem opgenomen soundtracks worden weergegeven met een DTS-ES-decoder,
worden bij weergave met een conventionele DTS-decoder de signalen van het SB-kanaal automatisch gedownmixed naar de SL- en SR-
kanalen, zodat geen enkel signaalbestanddeel verloren gaat.
TM
2
DTS-ES
Matrix 6,1
Met dit formaat ondergaan de signalen van het bijkomende SB-kanaal een matrix-codering en worden ze vooraf ingevoerd in de kanalen SL
en SR. Bij de weergave worden ze gedecodeerd naar de kanalen SL, SR en SB. De prestaties van de bij de opname gebruikte encoder kunnen
volledig worden geëvenaard door gebruik te maken van een door DTS ontwikkelde uiterst precieze digitale matrix-decoder, waarmee een
surroundgeluid wordt verkregen dat dichter het door de producent bedoelde geluidsontwerp benadert dan het geval zou zijn met
conventionele signaalbronnen met 5,1 of 6,1 kanalen.
Bovendien is het bitstream-formaat 100% compatibel met conventionele DTS-signalen, zodat het effect van het formaat Matrix 6,1 ook met
signaalbronnen met 5,1 kanalen kan worden verkregen. Uiteraard kunnen bronnen die zijn gecodeerd met DTS-ES Matrix 6,1 ook worden
weergegeven met een DTS-decoder voor 5,1 kanalen.
Wanneer bronnen die zijn gecodeerd met DTS-ES Discrete 6,1 of Matrix 6,1 worden gedecodeerd met een DTS-ES-decoder, wordt het formaat
automatisch herkend bij het decoderen en wordt de meest geschikte weergavestand ingesteld. Het kan evenwel voorkomen dat Matrix 6,1-
bronnen worden herkend als een formaat met 5,1 kanalen en dat de DTS-ES Matrix 6,1-stand handmatig moet worden ingesteld om deze bronnen
weer te geven.
(Zie blz. 318 voor instructies m.b.t. het kiezen van de surroundstand.)
De DTS-ES-decoder beschikt nog over een andere functie: de surroundstand DTS Neo:6 voor 6,1-kanalenweergave van digitale PCM- en analoge
signaalbronnen.
TM
2
DTS Neo:6
surround
Deze stand voert conventionele 2-kanalensignalen naar de uiterst precieze digitale matrix-decoder die wordt gebruikt voor DTS-ES Matrix 6,1
om een surroundweergave met 6,1 kanalen te verkrijgen. De uiterst precieze herkenning van het ingangssignaal en de matrixverwerking
maken een weergave van de volledige band mogelijk (frequentieweergave van 20 Hz tot 20 kHz of hoger) voor alle 6,1 kanalen, en de
scheiding tussen de verschillende kanalen wordt verbeterd tot hetzelfde niveau als dat van het digitale discrete systeem.
DTS Neo:6 surround biedt twee standen voor een optimale decodering van de signaalbron.
• DTS Neo:6 Cinema
Deze stand is optimaal voor het weergeven van films. Bij het decoderen wordt de nadruk gelegd op de scheiding, teneinde dezelfde sfeer
te creëren met 2-kanalenbronnen als met 6,1-kanalenbronnen.
Deze stand is ook uiterst geschikt voor het weergeven van bronnen die zijn opgenomen in conventionele surroundformaten, aangezien de
in-fase-componenten grotendeels worden toegewezen aan het middenkanaal (C) en de omgekeerde-fase-componenten aan de
surroundkanalen (SL, SR en SB).
• DTS Neo:6 Music
Deze stand is het meest geschikt voor het weergeven van muziek. Veranderingen in de geluidskwaliteit worden beperkt door het decoderen
met de nadruk op de voorste kanalen (FL en FR), en een natuurlijk gevoel van expansie wordt toegevoegd aan het geluidsveld door het
effect van de surroundsignalen die worden uitgevoerd via de midden- (C) en surroundkanalen (SL, SR en SB).
NEDERLANDS
TM
321