i
ΣΥΜΒΟΥΛΗ:
Αρχίστε κάθε παρατήρηση με έναν προσοφθάλμιο με
μικρή μεγέθυνση (20 χιλ.).
5. Αναζήτηση άστρων:
Στην αρχή θα σας είναι σίγουρα δύσκολο να προσανατολιστείτε στο
στερέωμα, επειδή αστέρια και αστερισμοί βρίσκονται πάντα σε κίνηση
και ανάλογα με την εποχή του χρόνου, ημερομηνία και ώρα, αλλάζουν
την θέση τους στον ουρανό.
Εξαίρεση αποτελεί ο πολικός αστέρας. Αυτός είναι ένας απλανής
αστέρας και αρχικό σημείο όλων των αστρονομικών χαρτών (απεικ. 17).
Πάνω στο σχέδιο βλέπετε μερικούς γνωστούς αστερισμούς και διατά-
ξεις άστρων, οι οποίοι είναι ορατοί όλο το χρόνο. Ωστόσο, η διάταξη
των άστρων εξαρτάται από την ημερομηνία και την ώρα.
6. Εξαρτήματα
Στον βασικό εξοπλισμό του τηλεσκοπίου σας περιλαμβάνονται αρκετά
εξαρτήματα (εικ. 2). Ανάλογα με το μοντέλο:
6.1. Προσοφθάλμιοι φακοί:
Αλλάζοντας τον προσοφθάλμιο προσδιορίζεται η εκάστοτε μεγέθυνση
του τηλεσκοπίου σας.
Τύπος για τον υπολογισμό της μεγέθυνσης:
Εστιακή απόσταση τηλεσκοπίου : Εστιακή απόσταση προσοφθάλμιου
= Μεγέθυνση
Παραδείγματα:
Εστιακή
Εστιακή από-
απόσταση
σταση προ-
τηλεσκοπίου
σοφθάλμιου
700 mm
20 mm
700 mm
4 mm
6.2. Κάτοπτρο ζενίθ (μόνο ανακλαστήρας)
Το κάτοπτρο ζενίθ (19) επιφέρει αναστροφή εικόνας (αντικατοπτρι-
σμός) και συνεπώς χρησιμοποιείται μόνο για την παρατήρηση ουράνιων
σωμάτων.
6.3. Φακός Barlow
Με ένα φακό Barlow 3x (20) επιτυγχάνετε έναν πρόσθετο τριπλασιασμό
της μεγέθυνσης.
6.3.1 Συναρμολόγηση και χειρισμός τηλεσκοπίων με φακό
Αν χρησιμοποιείτε τηλεσκόπιο με φακό, θα πρέπει να χρησιμοποιείται
αποκλειστικά φακός Barlow στο κάτοπτρο ζενίθ (εικ. 12a, 19).
Απομακρύνετε τον προσοφθάλμιο από το κάτοπτρο ζενίθ και
αντικαταστήστε το με το φακό Barlow. Στη συνέχεια τοποθετήστε τον
προσοφθάλμιο με το μεγαλύτερο εστιακό σημείο και σφίξτε τη βίδα
σύσφιξης με το χέρι (εικ. 21, Z)
6.3.2 Συναρμολόγηση και χειρισμός τηλεσκοπίων με κάτοπτρο
Αν χρησιμοποιείτε τηλεσκόπιο με κάτοπτρο, χαλαρώστε τις βίδες
σύσφιξης στη βάση του προσοφθάλμιου (εικ. 21, X) και απομακρύνετε
τον προσοφθάμιο από τη βάση του. Τοποθετήστε στη συνέχεια το φακό
Barlow απευθείας στη βάση του προσοφθάλμιου, και σφίξτε ξανά τη
βίδα σύσφιξης. Τέλος τοποθετήστε τον προσοφθάλμιο με το
μεγαλύτερο εστιακό σημείο στο φακό Barlow και στερεώστε τον με τη
βίδα σύσφιξης (εικ. 21, Z).
6.4 Στήριγμα smartphone
Τοποθετήστε τον προσοφθάλμιο φακό στο στήριγμα smartphone
και σφίξτε καλά τη βίδα (εικ. 23, X) του στηρίγματος. Στη συνέχεια
τοποθετήστε το στήριγμα smartphone με τον προσοφθάλμιο φακό
στο στήριγμα του προσοφθάλμιου (6) ή στον πρισματικό φακό (19)
(διοπτρικά τηλεσκόπια) και σφίξτε τις βίδες σύσφιξης (εικ. 23, Y) του
στηρίγματος ή του πρισματικού φακού με το χέρι. Ανοίξτε την εφαρμογή
κάμερας από το smartphone σας. Πιέστε το smartphone σας στη βάση
στήριξης και βεβαιωθείτε ότι έχει στερεωθεί. Η κάμερα πρέπει να
βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον προσοφθάλμιο φακό. Κεντράρετε το
smartphone ακριβώς πάνω από τον προσοφθάλμιο φακό, ώστε η εικόνα
να εμφανίζεται στο κέντρο της οθόνης. Ενδεχομένως να χρειαστεί να
μεγεθύνετε την εικόνα στο smartphone μέσω της λειτουργίας ζουμ.
Οι βεντούζες πρέπει να είναι στεγνές και καθαρές, χωρίς σκόνη και
ρύπους. Δεν αναλαμβάνουμε καμία ευθύνη για τυχόν ζημιές που μπορεί
να προκληθούν από πτώση ή θραύση του smartphone λόγω εσφαλμένου
χειρισμού.
Μεγέθυνση
Μεγέθυνση με Φακός
Barlow 3x
35X
105X
175X
525X
7. Ξεμοντάρισμα
Μετά από μία ας ελπίσουμε ενδιαφέρουσα και καρποφόρο
παρατήρηση ενδείκνυται η αποθήκευση ολόκληρου του τηλεσκοπίου σε
ένα στεγνό και καλά αεριζόμενο χώρο. Σε μερικά μοντέλα μικροσκοπίων
μπορείτε να χωρίσετε τη συναρμολόγηση από το τρίποδο ξεβιδώνοντας
το ένα από το άλλο. Σ' αυτή την περίπτωση διατηρούνται στη συναρμο-
λόγηση οι ρυθμίσεις σας. Μην ξεχάσετε να βάλετε το καπάκι
προστασίας σκόνης στο στόμιο εντοπιστή και στο ρακόρ προσοφθαλμί-
ου φακού. Επίσης θα έπρεπε όλους τους προσοφθάλμιους φακούς και
οπτικά εξαρτήματα να τα στοιβάζατε στο ανάλογό τους δοχείο.
ΥΠΟΔΕΙΞΕΙΣ για τον καθαρισμό
Καθαρίζετε τους φακούς (προσοφθάλμιους και/ή αντικειμενικούς
φακούς) μόνο με μαλακό πανί που δεν αφήνει χνούδι (π.χ. πανί μικρο-
ϊνών). Μην πιέζετε πολύ δυνατά το πανί, για να αποφύγετε γδαρσίμα-
τα στους φακούς.
Για την απομάκρυνση επίμονων ρύπων βρέξτε το πανί καθαρισμού με
υγρό καθαρισμού γυαλιών και σκουπίστε με αυτό τους φακούς πιέζο-
ντας ελαφρά.
Προστατεύετε τη συσκευή από τη σκόνη και την υγρασία! Μετά τη
χρήση αφήστε την - ειδικά σε υψηλή υγρασία αέρα - να προσαρμοστεί
για λίγο σε θερμοκρασία δωματίου, ώστε να απομακρυνθεί η υπολειμ-
ματική υγρασία.
Τμήμα III – Προσθήκη
1. Πιθανά αντικείμενα παρατήρησης
Παρακάτω έχουμε εκλέξει και ερμηνεύσει για σάς μερικά πολύ
ενδιαφέροντα ουράνια σώματα και αστρικά σμήνη. Στις αρμόζουσες
απεικονίσεις στο τέλος των οδηγιών μπορείτε να βλέπετε, πως εσείς θα
παρατηρείτε με τους προσοφθάλμιους φακούς που έχουν παραδοθεί
μαζί τα αντικείμενα, διαμέσω του τηλεσκοπίου σας, όταν επικρατεί
καλή ορατότητα:
Φεγγάρι (απεικ. 24)
Το φεγγάρι είναι ο μοναδικός φυσικός δορυφόρος της γης
Τροχιά:
περ. 384.400 χιλ. μακριά από τη γη
Διάμετρος:
3.476 χιλ.
Απόσταση:
384.401 χιλ.
Το φεγγάρι είναι από τον προϊστορικό καιρό γνωστό. Αυτό είναι μετά
τον ήλιο το δεύτερο σε λάμψη σώμα στον ουρανό. Επειδή το φεγγάρι
μια φορά το μήνα περιστρέφεται γύρω από τη γη, αλλάζει διαρκώς η
γωνία μεταξύ της γης, του φεγγαριού και του ηλίου? το βλέπει κανείς
στους κύκλους των φάσεων του φεγγαριού. Ο χρόνος μεταξύ δύο
αλληλοδιαδεχόμενες φάσεις της νέας σελήνης ανέρχεται σε περίπου
29,5 ημέρες (709 ώρες).
Αστερισμός ΩΡIΩN / M42 (απεικ. 25)
Συντεταγμένη:
05:32.9 (ώρες : λεπτά)
Απόκλιση:
-05:25 (μοίρες : λεπτά)
Απόσταση:
1.500 έτη φωτός
Με μια απόσταση των περίπου 1600 ετών φωτός είναι το νεφέλωμα του
Ωρίωνα (M42) το φωτεινότερο διάχυτο νεφέλωμα στον ουρανό - με το
γυμνό μάτι ορατό και ένα αντικείμενο που αξίζει τον κόπο για
τηλεσκόπια όλων των μεγεθών, από τα μικρότερα κιάλια μέχρι τα
μεγαλύτερα γήινα αστεροσκοπία και το Hubble Space Telescope.
Πρόκειται για το κύριο μέρος ενός πολύ μεγαλύτερου νέφους από
αέριο υδρογόνου και σκόνη, το οποίο με πάνω από 10 μοίρες εκτεί-
νεται σε
περισσότερο από το μισό αστερισμό του Ωρίωνα. Η εξάπλωση αυτής
της τεράστιας νεφέλης ανέρχεται σε αρκετές εκατοντάδες έτη φωτός.
Αστερισμός ΛΕΪΕΡ / M57 (απεικ. 26)
Συντεταγμένη:
18:51.7 (ώρες : λεπτά)
Απόκλιση:
+32:58 (μοίρες : λεπτά)
Απόσταση:
4.100 έτη φωτός
Το διάσημο δακτυλιοειδές νεφέλωμα M57 στον αστερισμό Λέιερ θεω-
ρείται συχνά ως χαρακτηριστικό δείγμα ενός πλανητικού νεφελώμα-
τος? αυτό υπάγεται στα αριστουργήματα του θερινού ουρανού του
Βορείου Ημισφαιρίου. Νεότερες έρευνες έχουν δείξει, ότι
πρόκειται κατά πάσα πιθανότητα για ένα δακτύλιο (δακτυλιοειδή)
από φωτεινά φωτοβολούσα ύλη, η οποία περιβάλλει το κεντρικό άστρο
(μόνο με μεγαλύτερα τηλεσκόπια ορατή) και όχι για μία σφαιρική ή
ελλειψοειδής δομή αερίων. Αν παρατηρούσε κανείς το δακτυλιοειδές
- 48 -