Een Beetje Geschiedenis; Inleiding Tot De Pneumatica; Met Lucht Bewegingen Maken - fischertechnik Profi Pneumatic II Manual De Instrucciones

NL

1. Een beetje geschiedenis

Al eeuwenlang gebruikt de mens lucht als hulpmiddel, bijvoorbeeld om met
een blaasbalg vuur te maken.
De Oude Griek Ktesibios bouwde ca. 260 voor Christus het eerste druklucht-
projectiel. Hierbij gebruikte hij naast een gespannen koord lucht, die in een
cilinder werd samengeperst, en zo kon hij de reikwijdte van de projectielen
enorm vergroten. Geen wonder dus dat het Griekse woord „pneuma", wat
vertaald „lucht" betekent, de naamgever is voor deze techniek, de „pneu-
matica".
Met het begin van de industrialisering werden in de 19
lucht aangedreven toestellen hoofdzakelijk in de wegen- en mijnbouw ge-
bruikt. Uit de moderne industrie is de pneumatica niet meer weg te denken.
Overal vind je pneumatisch aangedreven machines en automaten die bijvoor-
beeld verschillende afzonderlijke delen monteren, sorteren of goederen ver-
pakken.

2. Inleiding tot de pneumatica

Dat lucht een heleboel mogelijkheden biedt heb je vast zelf meermaals
kunnen vaststellen. Lucht kan bijvoorbeeld een windrad aandrijven, met lucht
kan je een luchtballon opblazen of een kaars uitblazen.
In de pneumatica gaat het er vooral om, met lucht bewegingen te maken en
krachten over te dragen. Met ons bouwpakket Profi Pneumatic II willen we
in de eerste plaats uitleggen hoe pneumatische componenten functioneren.
Hiertoe verklaren we je stap voor stap de afzonderlijke onderdelen en tonen
we je hoe deze functioneren. Bovendien bevatten de bouwpakketten talrijke
modelvoorbeelden die tonen hoe pneumatica kan worden gebruikt.

2.1 Met lucht bewegingen maken

Eerst maken wij nu met lucht een beweging. Hiervoor gebruiken wij een zo-
genaamde pneumatische cilinder.
Slangaansluitingen
Zuigerstang
Het bouwpakket bevat twee verschillende cilinders, een kleine met een
zwarte zuigerstang en een grotere met een blauwe zuigerstang. Op het ver-
schil tussen de twee komen we later terug. We gebruiken eerst die met de
blauwe zuigerstang.
26
De zuigerstang is beweeglijk en tegen de cilinderwand afgedicht. Als je door
een van de twee slangaansluitingen lucht in de cilinder blaast, beweegt de
zuigerstang. De aansluiting, waarlangs de zuigerstang naar buiten toe
beweegt, wordt met „A" aangeduid, de aansluiting om naar binnen toe te
bewegen met „B".
de
eeuw door druk-
Er bestaat ook een „enkelvoudig werkende cilinder". De zuigerstang daarvan
kan enkel in een richting worden bewogen. Voor de beweging in de andere
richting wordt vaak een veer gebruikt. De kleine cilinder met de zwarte
zuigerstang is een enkelvoudig werkende cilinder. Deze is niet afgedicht op
de plaats waar de zuigerstang uit de behuizing komt.
Aansluiting B
Dichtingen
Geen afdichting
Langs daar ontsnapt lucht als je door aansluiting B lucht in de cilinder
blaast. Hiervoor kan de zuigerstang ervan makkelijker worden bewogen
dan de blauwe stang. Waarvoor dit goed is, kom je snel te weten.
Opgave:
Bevestig aan aansluiting A een stuk van de blauwe slang en blaas
er krachtig in. Als je voldoende adem hebt, wordt de zuigerstang
naar buiten toe bewogen.
Blaas nu lucht door de slangaansluiting B en houd daarbij aansluiting
A met een vinger dicht.
B: naar binnen toe blazen
Wat gebeurt er nu?
Inderdaad, helemaal niets. Kun je uitleggen waarom dat zo is?
Verklaring:
De lucht in het onderste gedeelte van de cilinder kan niet ontsnap-
pen. Daarom beweegt de zuigerstang niet. Als je dus lucht in de ene
aansluiting blaast, dient de tweede aansluiting altijd open te zijn,
enkel dan wordt de zuigerstang bewogen. Men zegt dat de tweede
aansluiting „ontlucht" moet zijn.
De cilinder die we hebben gebruikt en waarvan de zuigerstang met
lucht zowel naar binnen als naar buiten toe kan worden bewogen,
wordt de „dubbelwerkende cilinder" genoemd.
Aansluiting A:
naar binnen toe
blazen
A: dicht houden