Hitachi RAC-VJ18PHAE Manual De Instalación página 8

Tabla de contenido

Publicidad

Idiomas disponibles
  • ES

Idiomas disponibles

  • ESPAÑOL, página 5
<0018833G>
ALLEEN VOOR ONDERHOUDSPERSONEEL
NL
Neem de installatieprocedures aandachtig door
voordat u met de installatie begint.
De leverancier moet klanten op de hoogte stellen van
de juiste installatiewijze.
BUITENUNIT
INSTALLATIEHANDLEIDING
Vereist gereedschap voor installatie
(Aanduiding
Schroevendraaier
RAC-VJ18PHAE
Boormachine
RAC-VJ25PHAE
Moersleutel (14,17,19,22 mm)
MODEL
RAC-VJ35PHAE
Pijpsnijder Kit PVC-tape Tangen Flensgereed-
R32
RAC-VJ42PHAE
schap
Vacuümpompadapter
RAC-VJ50PHAE
Vulslang
VEILIGHEIDSMAATREGEL
Neem de veiligheidsmaatregelen aandachtig door voordat u
het apparaat gebruikt.
• De inhoud van dit gedeelte is cruciaal voor de veiligheid. Let met name op de volgende symbolen.
WAARSCHUWING
Een onjuiste installatiemethode kan ernstige of fatale verwondingen tot gevolg hebben.
LET OP
...................
Een onjuiste installatie kan ernstige gevolgen hebben.
Vergeet niet de aardleiding aan te sluiten.
Dit symbool in de tekeningen geeft een verbod aan.
Controleer na de installatie of de het apparaat correct werkt. Leg aan de klant uit hoe het apparaat op de juiste manier wordt bediend en onderhou-
den, zoals wordt beschreven in de gebruikshandleiding. Verzoek de klant de installatiehandleiding samen met de gebruikshandleiding te bewaren.
WAARSCHUWING
Laat de leverancier of een bevoegde monteur het apparaat installeren. Waterlekkage, kortsluiting of brand kunnen het gevolg zijn
wanneer u zelf de unit installeert.
Volg tijdens het installeren de instructies van de installatiehandleiding. Onjuiste installatie kan lekkage, elektrische schokken of brand
veroorzaken.
Zorg dat de units worden gemonteerd op locaties die sterk genoeg zijn om het gewicht van de units te dragen. Als dat niet het geval
is, kan de unit vallen en gevaar opleveren.
Houd u aan de regels en voorschriften voor de elektrische installatie en aan de methoden die in de installatiehandleiding worden beschreven
voor het uitvoeren van de elektrische werkzaamheden. Gebruik elektriciteitskabels die officieel zijn goedgekeurd in uw land. Gebruik het
aangegeven aansluitschema. Ondeugdelijk werk en het gebruik van slechte kwaliteit kabels kunnen kortsluiting en brand veroorzaken.
Gebruik de aangegeven kabel om de binnen- en buitenkasten met elkaar te verbinden. Zorg ervoor dat de kabel vastgezet is na het
aansluiten van kabel en contactpunten om geen externe belasting op het aansluitpaneel te veroorzaken. Een onjuiste bevestiging
en losse contacten kunnen leiden tot oververhitting en brand.
Gebruik de aangegeven onderdelen voor de installatie. Zo niet, kunnen de apparaten vallen of kunnen lekkage, elektrische schokken
of brand het gevolg zijn.
Gebruik de leidingen die voor de R32 zijn gespecificeerd. Het gebruik van andere leidingen kan resulteren in defecten aan de
koperen leidingen of in storingen.
Zorg ervoor dat wanneer u een airconditioning installeert of naar een andere locatie verplaatst, er geen andere lucht in de koelcyclus
terechtkomt dan het aangegeven koelmiddel (R32). Als er toch lucht in het koelcircuit komt, kan de druk abnormaal hoog worden en
kunnen er scheuren ontstaan in het apparaat, met mogelijk letsel als gevolg.
Installeer nooit een droger bij deze R32-unit om de levensduur van de unit te maximaliseren.
Zorg voor voldoende ventilatie als tijdens het werk koelmiddel weglekt. Als koelvloeistof in contact komt met vuur, kan een giftig gas
ontstaan.
Controleer na het voltooien van de installatie of er geen koelvloeistof weglekt. Als koelgas in de ruimte lekt en in contact komt met
vuur in het verwarmingsgedeelte of in de verwarming van de ruimte, kan een giftig gas ontstaan.
Niet toegestane wijzigingen in de airconditioning kunnen gevaarlijk zijn. Als de unit uitvalt, moet u contact opnemen met een bevoegde
airconditioningmonteur of elektricien. Onjuiste reparaties kunnen leiden tot lekkage, elektrische schokken en brand, enzovoort.
Verbind de aardedraad van de voedingskabel met de buitenunit én verbind de buiten- en de binnenunit ook met een
aardedraad. Plaats de aardleiding niet vlak bij water- of gasleidingen, bliksemafleiders of de aardleiding van de telefoon.
Een slechte aarding kan elektrische schokken veroorzaken.
Zet na het verzamelen van koelmiddel (wegpompen) de compressor uit en verwijder dan de koelleiding.
Wanneer de leiding wordt losgekoppeld met een draaiende compressor en het onderhoudsventiel wordt opengedraaid, wordt er lucht
naar binnengezogen en loopt de druk in het koelsysteem snel op, met ontploffing en letsel tot gevolg.
Zorg er bij installatie voor de koelleiding aan te sluiten voordat de compressor wordt aangezet.
Wanneer de leiding niet is aangesloten bij een draaiende compressor en het onderhoudsventiel wordt opengedraaid, wordt er lucht
naar binnengezogen en loopt de druk in het koelsysteem snel op, met ontploffing en letsel tot gevolg.
Pas elektriciteitskabels niet aan en voeg er geen toe. Gebruik een aparte stroomonderbreker. Zo niet, kan dit leiden tot brand of een
elektrische schok door contactverbreking, kortsluiting of overbelasting.
Zorg ervoor dat de kabels goed met de elektrische aansluitpunten zijn verbonden en dat het aansluitpaneel is gesloten.
Zo niet, kan dit leiden tot oververhitting bij de aansluitpunten, brand of een elektrische schok.
Zorg ervoor dat geen van de elektrische aansluitpunten vuil is en zet deze stevig vast.
Zo niet, kan dit leiden tot brand of een elektrische schok.
Plaats de buitenkast op een stabiele ondergrond om vibratie en geluidstoename te voorkomen.
Bepaal de plaats voor leidingen nadat de verschillende types aanwezige buis bekend zijn.
Verwijder het zijpaneel door aan de hendel te trekken nadat u het haakje heeft losgemaakt door dit naar beneden te
trekken. Bevestig het zijpaneel in omgekeerde volgorde als bij het verwijderen.
RAC-VJ42/50PHAE
RAC-VJ18/25/35PHAE
Richt deze kant (aanzuigkant)
van de kast naar de muur.
Richt deze kant (aanzuigkant)
van de kast naar de muur.
Verwijder het zijpaneel
voor het aansluiten van
de leidingen en kabels.
Trek omlaag
Raak de luchtuitlaat, de onderkant en de aluminium koelrib van de buitenunit niet aan. Dit kan
LET OP
letsel veroorzaken.
AFVOER CONDENSWATER VOOR DE BUITENKAST
Er bevinden zich gaten in de bodemplaat voor drainage van condenswater.
Om het condenswater weg te laten lopen, wordt de kast (zie afbeelding) 100 mm boven de grond op een blok of frame
gemonteerd. Sluit de afvoerleiding op één gat aan.
Controleer na het aanbrengen of de afvoerbuis goed vast zit.
RAC-VJ18/25/35PHAE
AFVOERGAT
BODEMPLAAT
BODEMPLAAT
meer dan
100 mm
BUS
Duwen Duwen
AFVOERGAT
2
BUS
Buitendiameter
1
AFVOERBUIS
16 mm of meer:
Monteer de buitenkast horizontaal en zorg dat het condenswater goed wordt afgevoerd.
In het bijzonder in koude gebieden met vorst en sneeuw kan het condenswater bevriezen op de bodem en niet worden
afgevoerd. Verwijder in dit geval de bus en afvoerleiding van de bodemplaat. (Beide openingen, links en midden onder de
luchtuitlaat). Dit herstelt een goede afvoer. Zorg ervoor dat de ruimte tussen het afvoergat en de grond 250 mm of meer is.
LET OP
Er moet een afzonderlijke groep in de zekeringkast worden geïnstalleerd voor
de voeding van de buitenunit. Bij meerdere installaties moet een hoofdschake-
laar met een contactopening van meer dan 3 mm worden geïnstalleerd. Zonder
onderbreker bestaat er kans op schokken.
Plaats de het apparaat niet bij een locatie met ontvlambaar gas. De buitenkast
kan in brand vliegen als deze in aanraking komt met ontvlambaar gas.
Zorg dat het water goed doorstroomt wanneer u de afvoerslang installeert.
is speciaal gereedschap voor R410A,R32)
Er kan water op meubilair terecht komen bij ondeugdelijke installatie.
Rolmaat
Mes
Zaag
Gebruik een IEC-goedgekeurde elektriciteitskabel. Type elektriciteitskabel: NYM.
65 mm
Inbussleutel (
4 mm)
DE KEUZE VAN DE INSTALLATIELOCATIE
Gaslekmeter
(Houd rekening met de onderstaande waarschuwingen en vraag voorafgaand aan de installatie toestemming van de klant.)
WAARSCHUWING
Ventielblok
Vacuümpomp
De buitenkast moet worden gemonteerd op een plaats die veel gewicht
kan dragen. Anders nemen vibratie en geluid toe.
LET OP
Dit apparaat is gevuld met R32.
Het kiezen van de plek voor installatie: een geschikte plek die het effect van directe
blootstelling aan regen en zon op de werking van het apparaat tot een minimum beperkt.
De lucht die uit het apparaat komt, mag niet direct op planten of dieren zijn
gericht.
De afstanden voor vrije ruimte aan de boven-, rechter- en linkerkant worden in
de onderstaande afbeelding weergegeven. Minstens drie van de zijden
moeten vrij staan.
Zorg dat de warme lucht en het geluid van het apparaat de omgeving niet
storen.
Plaats het apparaat niet bij een locatie met ontvlambaar gas, stoom, olie en rook.
De locatie moet geschikt zijn voor de afvoer van water.
Plaats de buitenkast en de verbindingskabel minstens één meter verwijderd van
een antenne of televisie-, radio- of telefoonkabel. om signaalruis te voorkomen.
Afbeelding met installatie van de buitenkast.
Namen van onderdelen van de buitenkast
Afmetingen van het bevestigings-
frame voor de buitenkast
RAC-VJ18/25/35PHAE
Bevestigingsframe
50
12
35
500
125
750
841
RAC-VJ42/50PHAE
Bevestigingsframe
57
12
39
500
146
792
877
(eenheid: mm)
Laat zo veel mogelijk ruimte vrij
*
De afstanden voor
meer dan
vrije ruimte aan de
200 mm
boven-, rechter- en
linkerkant worden in
de
onderstaande
a f b e e l d i n g
w e e r g e g e v e n .
Minstens drie van
de zijden moeten
vrij staan.
meer dan
100 mm
Verwijder het zijpaneel
boven
voor het aansluiten van
300 mm
de leidingen en kabels.
Laat bij de buitenkast tenminste
twee zijden vrij voor luchtcirculatie.
Trek omlaag
Afvoerslang
Voert het water van de binnenkast naar
buiten af tijdens koelen of ontvochtigen.
Leiding en bedrading
Luchtinlaat (achter, rechts en links)
luchtuitlaat
Wanneer er verwarmd wordt, blaast er
koele lucht en wanneer er gekoeld of
ontvochtigd wordt warme lucht.
RAC-VJ42/50PHAE
Over de buitenkast:
meer dan
Wanneer op Stop wordt gedrukt als de
100 mm
binnenkast in werking is, loopt de ventila-
tor 10 tot 60 seconden verder om het
AFVOERGAT
elektrische
gedeelte
af
te
koelen.
2
BUS
Buitendiameter
Bij verwarmen wordt dooi- of conden-
1
AFVOERBUIS
16 mm of meer:
swater afgevoerd.
Sluit het afvoergat van de buitenkast niet
af in een koude omgeving, omdat het
afvoerwater dan kan bevriezen.
Wanneer de buitenkast aan het dak
hangt, dienen de bus en afvoerleiding
gemonteerd te worden voor waterafvoer.
1
Voorbereriding van de leiding
Gebruik een pijpsnijder om de koperen leiding te snijden en verwijder bramen.
Ontbramer
Koperen leiding
Breng de wartelmoer aan voor het flenzen.
Matrijs
Matrijs
E
Koperen leiding
2
Leidingaansluiting
Als u een wartelmoer van een binnenkast verwijdert, verwijder dan eerst de moer aan
de kant met de kleine diameter, anders zal het afsluitplaatje aan de kant met de grote
diameter uitscheuren. Voorkom dat er tijdens het werken water in de leidingen komt.
LET OP
Draai de wartelmoer met een momentsleutel vast tot het aangegeven moment. Als de
wartelmoer te hard wordt aangedraaid, kan deze na verloop van tijd afbreken en
lekkage van koelmiddel veroorzaken.
Verdraai de koperen leiding niet.
Draai met de hand vast terwijl het
midden gepositioneerd wordt.
Gebruik hierna een momentsleutel
om de verbinding vast te draaien.
Wartelmoer
Moersleutel
Momentsleutel
Nr.
Element
Aantal
Afvoerbuis
1
1
WAARSCHUWING
• DIT APPARAAT MOET GEAARD ZIJN.
Bus
Procedures voor bedrading
1
Binnenkast
Buitenkast
(VJ18/25/35PHAE)
2
Bus
2
1 2 3
L N
(VJ42/50PHAE)
De koelolie wordt makkelijk
aangetast door water. Voorkom
Aansluitsnoer
dat er tijdens het werken water in
de leidingen komt.
Hoogteverschil tussen buiten-
en binnenkasten moet minder
dan 10 meter blijven.
De
verbindingsbuis
moet,
Afknippen aansluitkabel (detail)
ongeacht
de
afmetingen,
Buitenkast
helemaal worden geïsoleerd met
160 mm
isolatiemateriaal en vervolgens
worden omwikkeld met vinyl
10 mm
tape. (De isolatie slijt indien niet
Strip
omwikkeld met het tape).
kabels
De
aansluiting
van
de
geïsoleerde afvoerslang.
Groen +
Binnendiameter 16 mm
Geel
20 mm
100 mm
Gebruik
een
geïsoleerde
afvoerslang voor de binnenlei-
dingen (in de detailhandel
Het gestripte gedeelte van de draadkern moet 10 mm lang zijn en stevig worden
verkrijgbaar).
bevestigd in de aansluitklem. Probeer de draad eruit te trekken om te controleren
of het contact stevig is. Bij onjuiste aansluiting kan de aansluitklem verbranden.
boven 150 mm
Gebruik alleen kabel die voor het gebruik met een airconditioner is gespecificeerd.
Laat zo veel mogelijk ruimte vrij
Raadpleeg de installatiehandleiding voor het aansluiten van kabels en zorg dat
meer dan 200 mm
de techniek aan de norm voor elektrische installaties voldoet.
Er is spanningsverlies tussen de L en N aansluitpunten als het apparaat aan
staat. Zorg er daarom voor dat de stekker uit het stopcontact is.
Wanneer de zekering (F5 of F6) is gesprongen als gevolg van een verkeerd aangesloten
stroomkabel, kunt u de zekering vervangen (reserveonderdeel nr. HWRAC-50NX2 A52).
Vervang de zekering nadat u zeker bent van de juiste aansluiting.
Voedingsbron en werking testen
Voedingsbron
WAARSCHUWING
Maak geen aanpassingen aan de stekker en verleng de lange kabel niet.
Zorg dat het snoer lang genoeg is en oefen geen externe druk op de
stekker uit omdat dit kan leiden tot een slecht contact.
Zet het snoer niet vast met snoerklemmen.
De stroomkabel wordt makkelijk warm. Bind de kabels niet samen met
een draad of tie-wrap.
Proefdraaien
Meet de voedingsspanning voordat u de werkingstest uitvoert.
Zorg ervoor dat de airconditioner zich tijdens de werkingstest in
normale werkingsomstandigheden bevindt.
1. Laat het apparaat in de koelmodus (in de zomer) of in de verwarmingsmodus
(in de winter) werken.
2. Druk op de temperatuurknop op de afstandsbediening om de gewenste
temperatuur in te stellen op 16,0 °C voor de koelmodus of 32,0 °C voor de
verwarmingsmodus. Stel de gewenste ventilatorsnelheid in op
3. Laat de airconditioner minimaal 20 minuten werken en controleer of de
lucht uit de airconditioner koel of warm is.
4. Druk op de aan-uitknop op de afstandsbediening en controleer of de
airconditioner stopt met werken.
Als de indicatielampjes van de binnenkast knipperen terwijl er een
zoemer klinkt
tijdens de werkingstest, moet u een controle uitvoeren
volgens de onderstaande procedures.
3
Lucht verwijderen uit de leiding en inspecteren op gaslekkages
Procedures voor vacuümpomp en lucht verwijderen
LET OP
Verwijder de afsluiting van de ventielkern
zoals u ziet in de afbeelding. Sluit vervol-
Verwijder de bramen, omdat een gekartelde rand
1
gens de bijvulslang aan. Verwijder de afslui-
lekkage veroorzaakt.
ting van de ventielkop. Sluit de vacuüm-
Richt de zijde die moet worden ingekort tijdens het
pompadapter aan op de vacuümpomp en
snijden naar beneden om te voorkomen dat
koperdeeltjes in de buis terechtkomen.
sluit de bijvulslang aan op de adapter.
Draai het ventiel "Hi" voor de verdeelleiding
A (mm) Flensgereedschap Rigid
Buitendiameter
helemaal dicht en draai "Lo" helemaal open.
(Gebruik speciaal
(Ø)
Voor R410A,R32-gereedschap
Voor R22-gereedschap
Laat de vacuümpomp circa 10–15 minuten
gereedschap
0 - 0
,5
6,35 (1/4")
1
,0
draaien en draai dan het ventiel "Lo"
voor R410
A ,R32.
)
9,52 (3/8")
0 - 0
,5
1
,0
helemaal dicht en schakel de vacuümpomp
2
uit.
0 - 0
,5
1
,0
12,7 (1/2")
Schroef de klep van het ventiel (op
2 plaatsen) volledig los tegen de klok in,
3
om de stroom van koelvloeistof te starten
(gebruik de zeskantsleutel).
Buitendiameter
Moment N·m
van leiding (ø)
(kgf · cm)
Draai de dop van de ventielkop vast.
Zijde kleine diameter
6,35 (1/4")
13
,7 – 18
,6 (140 – 190)
4
Controleer rondom de dop op gaslekkage.
9,52 (3/8")
34
,3 – 44,1 (350 – 450)
Zijde grote diameter
De taak is voltooid.
12,7 (1/2")
44,1 – 53,9 (450 – 550)
6,35 (1/4")
19
,6 – 24,5 (200 – 250)
Zijde kleine diameter
Ventielkop-
Controleren op gaslekken
dop
Zijde grote diameter
9,52 (3/8")
19
,6 – 24,5 (200 – 250)
Gebruik een gaslekdetector om te controleren of er lekkage ontstaat
12,7 (1/2")
29,4 – 34,3 (300 – 350)
bij de wartelmoeren, zoals in de afbeelding rechts. Als er sprake is van
Afsluiting ventielkern
12
,3 – 15,7 (125 – 160)
lekkage, draait u de aansluiting strakker aan om het lek te stoppen.
WAARSCHUWING
Bedrading van de buitenkast
Verwijder het zijpaneel voor de bedrading.
1 2 3
WAARSCHUWING
AC 220-240 V
Elektriciteitsaanvoer en spanningsbereik controleren
1ø 50 Hz
Controleer voor installatie de voedingsbron en breng de vereiste bedrading aan. Gebruik de hieronder
vermelde draadvermogens voor aansluiting van de buitenkast vanuit de zekeringkast van de
huisinstallatie. Houd daarbij rekening met de stroom van de geblokkeerde rotor.
L N 1 2 3
1
2
3
Verbindingskabel
Kabelklem
WAARSCHUWING
RAC-VJ18/25/35PHAE
Controleer de stroomcapaciteit en de toestand van
elektrische voorzieningen op de plaats van installatie.
Vraag de klant op basis van het te plaatsen model
kamerairconditioner de nodige voorzieningen aan het
elektriciteitsnet
etc.
Dit geldt tot en met een stopcontact voor aansluiting. In
omgevingen waar de betrouwbaarheid van het elektriciteitsnet
laag is, wordt gebruik van een spanningsregelaar aanbevolen.
Installeer de buitenkast binnen het stroombereik van de
installatiekabel.
Knipperpatroon
Wat controleren?
indicatielampjes
Controleer of de spindels van beide servicekleppen
open staan. (De buitenventilator kan ongeveer 15 minuten
Alle indicatielampjes
knipperen herhaaldelijk
blijven werken nadat het apparaat is gestopt, voor
drie keer.
beschermingsdoeleinden. Wacht tot de buitenventilator is
gestopt voordat u het apparaat opnieuw start.)
Voordat een controle wordt uitgevoerd en het apparaat opnieuw wordt
gestart, moet de voeding worden gereset door de stroomonderbreker uit
te schakelen
en weer in te schakelen na minimaal 5 minuten, of
door eenmaal op de tijdelijke schakelknop te drukken terwijl de voeding
is uitgeschakeld.
LET OP
Laat het apparaat niet langer dan 5 minuten werken als de spindel van de
serviceklep gesloten is. Het apparaat kan anders defect raken.
Laat de deuren en ramen niet lange tijd openstaan als het apparaat in de
koelmodus of de droogmodus werkt (de luchtvochtigheid in de ruimte is altijd
hoger dan 80%). Het vocht condenseert, waardoor er af en toe water naar
beneden druppelt. Hierdoor kan uw meubilair nat worden.
(hoog).
Leg aan de klant uit hoe het apparaat op de juiste manier moet worden
bediend, zoals wordt beschreven in de gebruikershandleiding.
Als de binnenkast niet werkt, controleert u of de kabel correct is
aangesloten.
Doe de lamp aan in de ruimte waarin de binnenkast is geplaatst en
controleer of de afstandsbediening normaal werkt.
Als de meter tijdens het pompen
-101 kPa (-76 cmHg) bereikt,
draait u het ventiel helemaal dicht.
Drukmeter
Gesloten
R410A,R32-
Vulslang
ventielblok
Vacuüm
Afsluiting
pomp
Adapter voor
vacuümpomp
Draai de spendel van het onder-
Afsluiting
houdsventiel met de kleine diameter
Draai bij het starten van het pompen de
een kwart slag los en draai de spindel
wartelmoer een beetje los om te
controleren of lucht wordt aangezogen.
na 5 à 6 seconden helemaal dicht.
Draai de moer vervolgens weer vast.
Ontkoppel de vulslang van het onder-
Huis van onderhoudsventiel
houdsventiel.
Dop van
ventielkern
Dop van ventielkop
Inbussleutel
Dop van
ventielkop
Laat wat lengte over bij de aansluitkabel voor toekomstig
onderhoud en zorg dat de kabel vastzit met de kabelklem.
Zet het aansluitsnoer op de mantel vast met de kabelklem. Oefen
geen kracht op de kabel uit omdat dit tot kortsluiting kan leiden.
Als het zijpaneel niet past vanwege de aansluitkabel, duwt u de kabel in de richting
van het voorpaneel om dit te verhelpen.
Zorg dat de haakjes van het zijpaneel goed vastzitten. Zo niet, dan kan lekkend
water kortsluiting of storing veroorzaken.
De aansluitkabel mag het vulventiel en de leidingen niet raken. (Dit wordt heet
tijdens het verwarmen.)
kap
kap
L N 1 2 3
Aardeaansluiting
Kabelklem
Aardeaansluiting
RAC-VJ42/50PHAE
BELANGRIJK
Capaciteit zekering
RAC-VJ18/25/35PHAE
15A zekering, vertraagd
aan
te
brengen.
RAC-VJ42/50PHAE
25A zekering, vertraagd
Leidinglengte
Doorsnede draad
max. 6 m
1,5 mm
2
max. 15 m
2,5 mm
2
max. 20 m
4,0 mm
2
Koelstof
Koelstof
MODEL
GWP
t CO2 eq.
(kg)
RAC-VJ18PHAE
RAC-VJ25PHAE
R 32:0.870
675
0.587
RAC-VJ35PHAE
RAC-VJ42PHAE
R 32:1.050
675
0.709
RAC-VJ50PHAE

Publicidad

Tabla de contenido
loading

Este manual también es adecuado para:

Rac-vj25phaeRac-vj35phaeRac-vj42phaeRac-vj50phae

Tabla de contenido