Uruchomienie mechanizmu udarowego wywoływane jest za-
trzymaniem śruby, stanowiącym obciążenie dla silnika. Me-
chanizm udarowy zamienia w ten sposób siłę silnika w rów-
nomierne udary obrotowe. Przy wykręcaniu nakrętek proces
ten przebiega w odwrotnej kolejności.
Uruchamianie
Wkładanie akumulatora
Ustawić przełącznik kierunku obrotów (5) w pozycji środko-
wej, aby zabezpieczyć elektronarzędzie przed niezamierzo-
nym włączeniem.
Wsunąć naładowany akumulator (3) od przodu w stopę elek-
tronarzędzia aż do jego zaryglowania.
Ustawianie kierunku obrotów (zob. rys. C)
Za pomocą przełącznika obrotów (5) można zmienić kieru-
nek obrotów elektronarzędzia. Przy naciśniętym włączniku/
wyłączniku (6) jest to jednak niemożliwe.
Obroty w prawo: Aby wkręcić śrubę lub dokręcić nakrętkę,
należy przesunąć przełącznik kierunku obrotów (5) w lewo
aż do oporu.
Obroty w lewo: Aby wykręcić śrubę lub odkręcić nakrętkę,
należy przesunąć przełącznik kierunku obrotów (5) w prawo
aż do oporu.
Włączanie/wyłączanie
Aby włączyć elektronarzędzia, należy nacisnąć włącznik/wy-
łącznik (6) i przytrzymać w tej pozycji.
Lampka (7) świeci się przy lekko lub całkowicie naciśniętym
włączniku/wyłączniku (6) i umożliwia oświetlenie miejsca w
przypadku niekorzystnych warunków oświetleniowych.
Aby wyłączyć elektronarzędzie, należy zwolnić włącznik/wy-
łącznik (6).
Ustawianie prędkości obrotowej
Prędkość obrotowa włączonego elektronarzędzia może być
regulowana bezstopniowo, w zależności od siły nacisku na
włącznik/wyłącznik (6).
Lekki nacisk na włącznik/wyłącznik (6) oznacza niską pręd-
kość obrotową. Wraz ze zwiększającą się siłą nacisku pręd-
kość obrotowa rośnie.
Wskazówki dotyczące pracy
Nie wolno przykładać włączonego elektronarzędzia do
u
nakrętki/śruby. Obracające się narzędzia robocze mogą
ześlizgnąć się z nakrętki lub z łba śruby.
Wartości orientacyjne maksymalnych momentów dokręcania
Wartości podane w Nm, obliczone z pola przekroju śruby; wykorzystanie granicy plastyczności w 90% (przy współczynniku
tarcia μ
= 0,12). Konieczna jest stała kontrola momentu dokręcania za pomocą klucza dynamometrycznego.
tot.
Klasy wytrzymało-
Śruby standardowe
ści wg DIN 267
3,6
4,6
M6
2,71
3,61
M8
6,57
8,7
M10
13
17,5
Bosch Power Tools
Moment obrotowy uzależniony jest od czasu trwania udaru.
Maksymalny osiągnięty moment obrotowy wynika ze wszyst-
kich osiągniętych przez ruchy udarowe pojedynczych mo-
mentów obrotowych. Maksymalny moment obrotowy może
zostać osiągnięty po udarze trwającym 6–10 sekund. Po tym
czasie moment dokręcania podwyższa się już tylko minimal-
nie.
Czas trwania udaru należy ustalić oddzielnie dla każdego wy-
maganego momentu obrotowego dokręcania. Rzeczywiście
osiągnięty moment obrotowy dokręcania należy stale kon-
trolować za pomocą klucza dynamometrycznego.
Połączenia śrubowe twarde, sprężynujące lub miękkie
Momenty obrotowe, osiągnięte w jednym cyklu udarów i
zmierzone podczas próbnego wkręcania, należy nanieść na
diagram, aby otrzymać krzywą przebiegu momentu obroto-
wego. Wysokość krzywej odpowiada maksymalnemu mo-
mentowi obrotowemu, a jej nachylenie odpowiada czasowi,
w jakim zostanie on osiągnięty.
Przebieg momentu obrotowego zależny jest od następują-
cych czynników:
– Wytrzymałość śrub/nakrętek
– Rodzaj podłoża (podkładka, sprężyna talerzowa, uszczel-
ka)
– Wytrzymałość materiału przeznaczonego do ześrubowa-
nia
– Ilość/rodzaj smaru na połączeniu śrubowym
Zgodnie z powyższym rozróżnić można następujące rodzaje
zastosowań:
– Wkręcanie twarde ma miejsce w przypadku łączenia me-
talu z metalem przy użyciu podkładek. Po stosunkowo
krótkim czasie udaru osiągany jest maksymalny moment
obrotowy (stromy przebieg krzywej charakterystycznej).
Zbyt długi czas udaru szkodzi tylko maszynie.
– Wkręcanie sprężynujące ma miejsce, gdy łączony jest
metal z metalem, jednak przy użyciu podkładek spręży-
stych, sprężyn talerzowych, rozpórek lub śrub/nakrętek z
gniazdem stożkowym, a także przy zastosowaniu przedłu-
żek.
– Wkręcanie miękkie ma miejsce w przypadku łączenia
np. metalu z drewnem lub w przypadku podłożenia pod-
kładki ołowiowej lub z włókniny.
W przypadku wkręcania sprężynującego lub miękkiego mak-
symalny moment obrotowy dokręcania jest niższy niż w przy-
padku wkręcania twardego. Konieczny jest też zdecydowa-
nie dłuższy czas udaru.
5,6
4,8
6,6
5,8
4,52
4,8
5,42
6,02
11
11,6
13,1
14,6
22
23
26
29
Śruby wysokiej wytrzy-
małości z naprężeniem
wstępnym
6,8
6,9
8,8
10,9
7,22
8,13
9,7
13,6
17,5
19,7
23
33
35
39
47
65
1 609 92A 5XY | (22.07.2020)
Polski | 97
12,9
16,2
39
78