tur
REMS SSM 315 RF
Makine resim 4'de gösterildiği biçimde teslim edilmekte, taşınmakta ve kurul-
maktadır. Sıkıştırma takımları ile, boru konumlandırma/destekleme parçaları
ve bir adet çalışma anahtarı ayrı bir çelik sandıkta (1) taşınmakta ve saklan-
maktadır. Makineyi kurmak için, makinenin çekme kolunu (10) bayonet tipi
kilitleme tertibatının (11) içinde çeviriniz ve yerinden sökünüz. Şimdi makineyi
yatay akisi üzerinden (yürüyen aksamın akisi) döndürerek, yürüyen aksamın
yukarıya doğru durmasını sağlayınız. Kilitleme kolunu (12) açınız.
DİKKAT
Bu işlemler sırasında makineyi gövdesinden sıkıca tununuz! Makineyi
dikkatli bir biçimde kendi akisi etrafında yukarıya doğru döndürünüz kilitleme
kolunu (12) tekrar çalıştırarak kilitlenme işlemini gerçekleştiriniz. Makinenin bir
daha taşınması durumunda yukarıda izah edilmiş olan işlem sıralamasının
tersini tatbik ederek gerçekleştiriniz. Makine yürüyen aksamı üzerinde de iki
adet karşılıklı konumlandırılmış allen tipi-cıvataların (13) sökülmeleri ve kilitleme
kolunun (12) açılması suretiyle çalıştırılabilmektedir. Makinenin bir çalışma
tezgahı üzerine tesis edilebilmesi için, borulardan oluşan gövde kısmının yanı
sıra, destekleme tertibatının (14) ve yürüyen aksamının (15) sökülmeleri
gerekmektedir.
2.2. Elektrik bağlantısı
UYARI
Şebeke voltajını dikkate alın! Makinenin bağlantısını yapmadan önce makine
etiketinde belirtilen voltajın şebeke voltajına uygun olup olmadığını kontrol edin.
Şantiyelerde, nemli ortamlarda, iç ve dış alanlarda veya benzer kurulum türle-
rinde ısıtma rezistanslı alın kaynak makinesi ancak hatalı akım koruyucu
şalteriyle (FI şalteri) şebekede işletin. Toprak akımı 200 msn. boyunca 30 mA
değerini geçerse bu şalter enerji beslemesini kesmelidir. Isıtma rezistanslı alın
kaynak makinesi (5) kendi bağlantı kablosuna sahiptir. Bu nedenle, ısıtma
rezistanslı alın kaynak makinesinin güç etiketinde belirtilen gerilimin şebeke
gerilimine uygun olduğu kontrol edilmelidir. Sadece çalışır durumda olan koru-
yucu kontağa sahip prizler/uzatma kabloları kullanın.
2.3. Isıtma rezistanslı alın kaynaklama aletinin ve elektrikli rendeleme tertiba-
tının konumlandırılmaları
Bütün makine tiplerinde ısıtma rezistanslı alın kaynaklama aleti sökülebilmek-
tedir ve aynı zamanda el ile kullanılmaya uygun tasarlanmıştır. Isıtma rezistanslı
alın kaynaklama aleti REMS SSM 160 RS ve REMS 160 KS modellerinde el
ile tutma yeri (16) aracılıyla, tutucunun üzerine tesis edilmiştir (17) ve REMS
SSM 250 KS ile REMS SSM 315 RF modellerinde ayrı olarak bir pim vasıtası
ile kilitlenerek emniyete alınmıştır.
DİKKAT
Prize takılıyken ısıtma rezistanslı alın kaynak makinesine (5) sadece
kulpundan (16) veya tutma yerinden (18) dokunun. Isıtma rezistansı ve ısıtma
rezistansı ile plastik kulp arasındaki metal parçalar 300°C'ye kadar çalışma
sıcaklığına ulaşır. Bu parçalara dokunulduğunda ciddi yanıklar meydana gelir.
REMS SSM 160 RS
Isıtma elemanı düz kaynak cihazı (5), makinenin nakliyesinden sonra ortalan-
mamalıdır, çünkü cihaz teslimat sırasında zaten ayarlanmış durumdadır.
REMS SSM 160 KS, 250 KS ile REMS SSM 315 RF
Isıtma rezistanslı alın kaynaklama tertibatı (5) taşıma işleminin ardından makine
ile merkezlendirilmelidir. Bunun için sıkıştırma kolunu (22) gevşetiniz ve ısıtma
rezistanslı alın kaynaklama tertibatının tutucusunu (17) konum değiştirme kızağı
üzerinde (5), posasına dek geriye doğru çekiniz. Sıkıştırma kolunu (22) tekrar
sıkıştırınız.
Isıtma rezistanslı alın kaynak makinesini (5) ve elektrikli planyayı (6) dışarıya
doğru çevirin. Isıtma rezistanslı alın kaynak makinesini (5) daima koruyucu
başlık (4) içinde dışarıya doğru çevirin (Şekil 1). Isıtma rezistanslı alın kaynak-
lama tertibatını (5) ve elektrikli rendeleme tertibatını (6) yana doğru hareket
ettirebilmek için, daima tutma yerlerini (18) veya (20), son konum posasının
frenlemesini engellemek için biraz yukarıya doğru kaldırınız.
2.4. Elektronik sıcaklık ayarı
DVS 2208 Bölüm 1'de ısıtma rezistansının sıcaklığının hassas kademeli ayar-
lanabilir olması şart koşulmuştur. Isıtma rezistansında gerekli sabit sıcaklığı
sağlamak için aletler sıcaklık ayarıyla (termostat) donatılmıştır. DVS 2208 Bölüm
1'de sıcaklık farkının ayar tutumuna istinaden < 3°C olabileceği şart koşulmuştur.
Bu ayar hassasiyetine ancak elektronik ısı ayar kontrolü donanımıyla ulaşıla-
bilmektedir. Bu sebepten dolayı, ısı dereceleri sabit ayarlanmış veya mekanik
düzeyde tasarlanmış ısı ayarlama mekanizmalarına sahip olan ısıtma rezistanslı
plastik boru alın kaynaklama aletleriyle DVS 2207 normu uyarınca öngörülen
kaynaklama işlemleri yapılamamaktadır.
REMS ısıtma rezistanslı plastik boru alın kaynaklama aletlerinin her tipinde ısı
ayarlama olanağı sunulmaktadır. Aletler elektronik ısı ayarlama ve kontrol
sistemiyle donatılmış olarak teslim edilmektedir. Bu ısıtma rezistanslı plastik
boru alın kaynaklama aletlerinin teknik veriler etiketlerinde altta ki veriler bulun-
maktadır:
Mesela REMS SSG 180 EE: Ayarlanabilir ısı derecesi, elektronik ısı derecesi
muhafaza etme özelliği sayesinde, ayarlanmış olan ısı derecesine ± 1.
2.5. Isıtma rezistanslı plastik boru alın kaynaklama tertibatının ön ısıtılması
işlemi
Isıtma rezistanslı alın kaynaklama aletinin bağlantı kablosunun fişi, rendeleme
tertibatı gövdesinin arka kısmında bulunan elektrik prizine takılacaktır (23). Bu
130
prizden çıkan bağlantı kablosu şebekeye bağlandığında, makine çalışmaya
hazır konuma gelmiş olacaktır ve ısıtma rezistanslı plastik boru alın kaynaklama
tertibatı ısınmaya başlayacaktır. Alet şebekeye bağlandığında kırmızı renginde
şebeke kontrol lambası (24) ve yeşil renginde ısı kontrol lambası (25) yanacaktır.
Aletin ısınması için takriben 10 dakika zamanı ihtiyacı bulunmaktadır. Alet
istenilen veya ayarlanmış olan ısı derecesine ulaştığında, ısıtma rezistansına
giden elektrik akımı otomatik olarak aletin üzerinde bulunan ısı ayarlama
tertibatı (termostat) tarafından kapatılmaktadır. Kırmızı renkli şebeke kontrol
lambası bu durumda yanmaya devam edecektir. Yeşil rengindeki ısı kontrol
lambası ise, elektronik termostat donanımından dolayı, yanıp sönerek elektrik
beslenmesinin sürekli olarak açılıp kapandığını gösterecektir. En erken 10
dakika daha beklendikten sonra (DVS 2207 Bölüm 1) kaynak işlemi başlayabilir.
2.6. Kaynaklama ısı derecesinin seçimi
Isıtma rezistanslı plastik boru alın kaynaklama aletinin PE-HD-tipi borular için
kaynaklama ısı derecesi önceden ayarlanmıştır (210 derece). Kaynaklanacak
borunun malzemesine ve borunun duvar kalınlığına göre, bu kaynaklama ısı
derecesinin düzeltilme mahiyetinde değiştirilmesi gerekebilmektedir. Bu konuda
boru veya şekillendirme parçaları üreticilerinin uygulama bilgileri ve talimatları
dikkate alınmalıdır! Resim 5'de bu duruma yönelik olarak boruların çeşitli duvar
kalınlıklarına istinaden takip edilecek veri çizelgesi ısıtma elemanları ısısı ve
boru duvar kalınlıklarına uyarlanmış bir biçimde gösterilmiştir. Genel olarak
düşük duvar kalınlıklarında daha üst ısı derecesi ayarı ve yüksek duvar kalın-
lıklarında daha alçak ısı dereceleri seçilmelidir (DVS 2207 bölüm 1 uyarınca).
Ayrıca çevre etkenleri de (yaz/kış/rüzgâr/nem) sıcaklığın düzeltilmesini gerekli
kılabilir. Bu işlem örneğin yaklaşık 10 mm oturma alanına sahip, hızlı gösterge
sağlayan yüzey ölçümleri için sıcaklık ölçüm aletiyle yapılabilir. Sıcaklık gerekirse
sıcaklık ayar düğmesi (26) çevrilerek düzeltilebilir. Sıcaklık ayarı değiştirildiğinde,
ısıtma rezistansının en erken talep sıcaklığa ulaştıktan 10 dakika sonra kulla-
nılması gerektiği dikkate alınmalıdır.
3. Kullanım
Kaynak yerlerinin kalitesi kaynakçının vasıflarına, kullanılan makinenin ve
düzeneklerin uygunluğuna ve kaynak yönetmeliklerine uyulmasına bağlıdır.
Kaynak hattı tahripsiz ve/veya tahrip edici yöntemlerle kontrol edilebilir. Kaynak
çalışmaları denetlenmelidir. Denetimim türü ve kapsamı sözleşen taraflar
arasında kararlaştırılmalıdır. Yöntem verilerinin kaynak tutanaklarına veya veri
taşıyıcılara kaydedilerek belgelendirilmesi önerilir. Kalite güvencesi çerçevesinde,
kaynak çalışmalarına başlamadan önce ve çalışmalar sırasında mevcut çalışma
koşulları altında deneme amaçlı kaynak yapılması ve bunların kontrolü önerilir.
Her kaynakçı eğitimli ve geçerli kalifikasyon kanıt belgesine sahip olmalıdır.
Öngörülen uygulama alanı kalifikasyonun türü için belirleyici olabilir.
3.1. Yöntem tarifi
Isıtma rezistanslı alın kaynak makinesiyle kaynak işleminde kaynak yapılacak
parçaların bağlantı yüzeyleri ısıtma rezistansı üzerinde basınç altında denk-
leştirilir, ardından kaynak sıcaklığına kadar ısıtılır ve ısıtma rezistansının
uzaklaştırılmasının ardından basınç altında birleştirilir (Şekil 6).
3.2. Kaynaklama işlemlerinin hazırlıkları
Açık alanlarda yapılan çalışmalarda kaynaklama işlemlerinin uygunsuz hava
koşullarından dolayı, olumsuz etkilenmemelerine dikkat ediniz. Kötü hava
durumlarında veya kuvvetli güneş ışığının yansıması durumlarında, kaynaklama
yerlerinin üstlerinin örtülmeleri veya bir kaynak çadırının kurulması faydalı
olabilmektedir. Kaynaklama yerlerinin kontrolsüz olarak soğumalarını önlemek
için, kaynaklanan borunun bir ucunu, hava akımını engellemek bakımından
kapatmakta fayda vardır. Tam yuvarlaklığını yitirmiş borular, kaynaklama işle-
minden evvel bir sıcak hava üfleme aleti vasıtasıyla, dikkatlice ısıtılıp düzeltil-
melidirler. Sadece aynı malzemeden ve aynı duvar kalınlığına sahip olan borular
ve şekillendirme parçalarını kaynaklama işlemlerine tabi tutunuz. Borular
REMS RAS boru kesme aparatı (aksesuar, bkz. 1.2.) veya REMS Cento/REMS
DueCento boru kesme makinesiyle kesilir.
3.3. Boruların sıkıştırılmaları
Boru çapına uygun olarak 4 adet sıkıştırma elemanı (27), sıkıştırma eleman-
larının eğri olan tarafları kaynak yerine bakacak şekilde sıkıştırma düzenekle-
rine (19) yerleştirilir. Sıkıştırma takımları makineyle birlikte teslim edilen altı
köşeli cıvatalar (28) vasıtasıyla sabitleştirilmektedir. Ayrıca 2 adet boru konum-
landırma/destekleme takımı (29), boru destekleme tertibatının (30) üzerine
tesis edilecektir ve yanında bulunan altı köşeli cıvatalar (28) vasıtasıyla sıkış-
tırılacaktır. Borular ve/veya boru kısımları, sıkıştırılmadan önce, sıkıştırma
tertibatı içersinde, konumları itibariyle ayarlanmalı ve sabitleştirilmelidir. Gerek-
tiği durumlarda uzun borular REMS Herkules tipi (aksesuar, bkz. 1.2.) boru
destekleme tertibatlarıyla desteklenmelidir. Kısa boru parçalarının konumlan-
dırılabilmeleri için, boru konumlandırma tertibatları (30) itilerek konumlandırıl-
maktadır veya 180 derece olarak çevrilmektedir. Bunun için sıkıştırma kolunu
(31) gevşetiniz ve boru konumlandırma tertibatının konumunu iterek veya çekme
tipi butonu (32) biraz kaldırarak ve boru konumlandırma tertibatını, sıkıştırma
kolunun (31) akisi etrafında döndürerek konumlandırınız. Boru uçlarının rende-
lenebilmeleri için, sıkıştırma takımları veya sıkıştırma tertibatlarında orta yere
doğru 10 ila 20 mm aralarında dışarıya doğru bakmaları gerekmektedir.
Boru veya şekillendirme parçaları, yüzeylerinin düz-paralel bir biçimde birbiri-
lerine hizalanmaları şeklinde ve boru duvarlarının birleşme bölgesinde birbiri-
lerine denk gelmeleri biçiminde ayarlanmaları gerekmektedir. Gerektiği durum-
larda, borular sıkıştırma tertibatları açılarak yeniden dengelenmelidir ve bu
işlem sırasında borular döndürülerek yuvarlaklıklarına dair kontrol edilmelidirler.
Düzeltme işlemi birkaç kez başarısızlıkla sonuçlandığında, sıkıştırma tertibat-
larının yeniden ayarlanmaları gerekmektedir. Bunun için sıkıştırma cıvatalarını
tur