การบ่ ม เชื ้ อ
บ่ ม แผ่ น เพาะเลี ้ ย งเชื ้ อ ส� า เร็ จ รู ป 3M Petrifilm ส� า หรั บ นั บ จ� า นวนยี ส ต์ แ ละราแบบรวดเร็ ว ที ่ อ ุ ณ หภู ม ิ 25°C +/- 1°C หรื อ 28°C +/-1°C เป็ น เวลา
48 +/- 2 ชั ่ ว โมง* ในแนวนอนโดยหั น ด้ า นใสขึ ้ น โดยไม่ ค วรให้ แ ผ่ น เพาะเลี ้ ย งเชื ้ อ ซ้ อ นกั น เกิ น 40 แผ่ น
*หากโคโลนี ม ี ส ี จ าง เพิ ่ ม เวลาบ่ ม เชื ้ อ อี ก 12 ชั ่ ว โมง เพื ่ อ ให้ ก ารแปลผลการตรวจวิ เ คราะห์ ช ั ด เจนขึ ้ น หากที ่ เ วลา 60 ชั ่ ว โมง ยั ง ไม่ ส ามารถแปล
ผลได้ ควรยื ด เวลาในการบ่ ม เป็ น 72 ชั ่ ว โมง สามารถยอมรั บ ผลการวิ เ คราะห์ ไ ด้
ดู "ค� า แนะน� า เฉพาะส� า หรั บ วิ ธ ี ก ารที ่ ไ ด้ ร ั บ การตรวจสอบความถู ก ต้ อ ง" ส� า หรั บ ข้ อ ก� า หนดเฉพาะ
การแปลผลการตรวจวิ เ คราะห์
1. สามารถนั บ จ� า นวนเชื ้ อ บนแผ่ น เพาะเลี ้ ย งเชื ้ อ ส� า เร็ จ รู ป 3M Petrifilm ส� า หรั บ นั บ จ� า นวนยี ส ต์ แ ละราแบบรวดเร็ ว ได้ โ ดยใช้ เ ครื ่ อ งนั บ โคโลนี
มาตรฐานหรื อ เครื ่ อ งขยายขนาดภาพที ่ ม ี ก ารส่ อ งสว่ า งประเภทอื ่ น ๆ ใช้ ไ ฟพื ้ น หลั ง เพื ่ อ ให้ ส ามารถมองเห็ น เส้ น ตารางเพื ่ อ ช่ ว ยในการนั บ
2. อย่ า ตรวจนั บ โคโลนี บ นขอบโฟมเนื ่ อ งจากเป็ น บริ เ วณที ่ ไ ม่ ส ั ม ผั ส กั บ อาหารเลี ้ ย งเชื ้ อ
3. เพื ่ อ แยกความแตกต่ า งของโคโลนี ข องยี ส ต์ แ ละเชื ้ อ ราบนแผ่ น เพาะเลี ้ ย งเชื ้ อ ส� า เร็ จ รู ป 3M Petrifilm ส� า หรั บ นั บ จ� า นวนยี ส ต์ แ ละราแบบ
รวดเร็ ว ให้ ม องหาลั ก ษณะอย่ า งใดอย่ า งหนึ ่ ง หรื อ หลายอย่ า งต่ อ ไปนี ้
โคโลนี ข นาดเล็ ก
โคโลนี ท ี ่ ม ี ข อบชั ด เจน
สี ช มพู / สี น ้ � า ตาล ถึ ง สี น ้ � า เงิ น /เขี ย ว
โคโลนี ท ี ่ ม ี ล ั ก ษณะนู น (3 มิ ต ิ )
โคโลนี ม ี ส ี เ ดี ย วกั น
4. อ่ า นผลการวิ เ คราะห์ ว ่ า เป็ น ยี ส ต์ แ ละเชื ้ อ ราที ่ 48 ชั ่ ว โมง ยี ส ต์ แ ละราที ่ เ ติ บ โตช้ า อาจจะมี ส ี จ างเมื ่ อ ครบ 48 ชั ่ ว โมง เพื ่ อ ให้ ก ารแปลความ
หมายของราเหล่ า นี ้ ม ี ค วามชั ด เจนขึ ้ น ให้ เ พิ ่ ม เวลาบ่ ม อี ก 12 ชั ่ ว โมง หากที ่ เ วลา 60 ชั ่ ว โมง ยั ง ไม่ ส ามารถแปลผลได้ ควรยื ด เวลาในการบ่ ม
เป็ น 72 ชั ่ ว โมง สามารถยอมรั บ ผลการวิ เ คราะห์ ไ ด้
5. พื ้ น ที ่ ก ารเจริ ญ เติ บ โตเป็ น วงกลมมี ข นาดประมาณ 30 ซม.
รวดเร็ ว ที ่ ม ี จ � า นวนโคโลนี ม ากกว่ า 150 โคโลนี สามารถใช้ ก ารประมาณการหรื อ จดบั น ทึ ก ผลว่ า มี จ � า นวนมากเกิ น กว่ า ที ่ จ ะนั บ ได้ (TNTC)
การประมาณการท� า ได้ โ ดยนั บ จ� า นวนโคโลนี ใ นตารางตั ว แทนหนึ ่ ง ตารางหรื อ มากกว่ า และหาจ� า นวนเฉลี ่ ย ต่ อ ตาราง ให้ ค ู ณ ตั ว เลขเฉลี ่ ย
ด้ ว ย 30 เพื ่ อ หาค่ า ที ่ น ั บ ได้ โ ดยประมาณต่ อ แผ่ น หากต้ อ งการนั บ จ� า นวนที ่ แ น่ น อนยิ ่ ง ขึ ้ น จะต้ อ งทดสอบตั ว อย่ า งดั ง กล่ า วใหม่ ท ี ่ ม ี ก ารเจื อ จาง
สู ง ขึ ้ น เมื ่ อ ตั ว อย่ า งมี ร าจ� า นวนมาก ทั ้ ง นี ้ แ ล้ ว แต่ ช นิ ด ของรา การนั บ สู ง สุ ด อาจถู ก ปรั บ ตามดุ ล พิ น ิ จ ของผู ้ ใ ช้
6. ตั ว อย่ า งอาหารอาจจะแสดงการเปลี ่ ย นแปลงให้ เ ห็ น บนแผ่ น เพาะเลี ้ ย งเชื ้ อ ส� า เร็ จ รู ป 3M Petrifilm ส� า หรั บ นั บ จ� า นวนยี ส ต์ แ ละราแบบรวดเร็ ว
เช่ น
a) สี พ ื ้ น หลั ง เป็ น สี ฟ ้ า (มั ก จะเห็ น จากเชื ้ อ จุ ล ิ น ทรี ย ์ ท ี ่ ใ ช้ ใ นผลิ ต ภั ณ ฑ์ ท ี ่ ผ ่ า นกระบวนการหมั ก ) ซึ ่ ง ไม่ ค วรนั บ ว่ า เป็ น TNTC
b) ตั ว อย่ า งเป็ น จุ ด สี ฟ ้ า ชั ด เจน (มั ก พบในผลิ ต ภั ณ ฑ์ เ ครื ่ อ งเทศหรื อ ผลิ ต ภั ณ ฑ์ ท ี ่ ป ่ น ละเอี ย ด)
7. เมื ่ อ จ� า เป็ น อาจจะน� า โคโลนี ไ ปแยกเชื ้ อ เพื ่ อ จ� า แนกประเภทเพิ ่ ม เติ ม ได้ ยกแผ่ น ฟิ ล ์ ม ที ่ อ ยู ่ ด ้ า นบนขึ ้ น และเลื อ กโคโลนี จ ากเจล
ค� า แนะน� า จ� า เพาะส� า หรั บ วิ ธ ี ก ารตรวจสอบความถู ก ต้ อ ง
AOAC® Official Methods (OMA)
AOAC® Research Institute (RI) Performance Tested Method (PTM)
จากการศึ ก ษา AOAC OMA และ PTM พบว่ า แผ่ น เพาะเลี ้ ย งเชื ้ อ ส� า เร็ จ รู ป 3M Petrifilm ส� า หรั บ นั บ จ� า นวนยี ส ต์ แ ละราแบบรวดเร็ ว เป็ น วิ ธ ี ก ารที ่ เ ที ย บ
เท่ า กั บ หรื อ ดี ก ว่ า ค่ า เฉลี ่ ย ของการนั บ แบบ log ของ ISO 21527:2008 ส่ ว นที ่ 1 และ 2 และวิ ธ ี อ ้ า งอิ ง จากบทที ่ 18 ของ คู ่ ม ื อ การวิ เ คราะห์ แ บคที เ รี ย
(BAM) ส� า นั ก งานคณะกรรมการอาหารและยาแห่ ง สหรั ฐ อเมริ ก า ที ่ 48 และ 60 ชั ่ ว โมง
ขอบเขตของการตรวจสอบความถู ก ต้ อ ง มี ด ั ง ต่ อ ไปนี ้
โยเกิ ร ์ ต โด (dough) ขนมปั ง แช่ แ ข็ ง ซาลามี ่ ห มั ก ซาวครี ม พายชนิ ด พร้ อ มรั บ ประทาน เนื ้ อ วั ว สั บ ปั ้ น เป็ น ก้ อ นแช่ แ ข็ ง อั ล มอนด์ แซนวิ ช แอปเปิ ้ ล
หั ่ น เป็ น ชิ ้ น และซุ ป แห้ ง
การบ่ ม เชื ้ อ :
บ่ ม เชื ้ อ ในแผ่ น เพาะเลี ้ ย งเชื ้ อ ส� า เร็ จ รู ป 3M Petrifilm ส� า หรั บ นั บ จ� า นวนยี ส ต์ แ ละราแบบรวดเร็ ว เป็ น เวลา 48 ถึ ง 60 ชั ่ ว โมง ที ่ อ ุ ณ หภู ม ิ
25°C +/-1°C หรื อ 28°C +/-1°C
การแปลผลการตรวจวิ เ คราะห์ :
แผ่ น เพาะเลี ้ ย งเชื ้ อ ที ่ ม ี จ � า นวนโคโลนี ม ากกว่ า 150 โคโลนี สามารถใช้ ก ารประมาณการหรื อ จดบั น ทึ ก ผลว่ า มี จ � า นวนมากเกิ น กว่ า ที ่ จ ะนั บ ได้
(TNTC) การประมาณการท� า ได้ โ ดยนั บ จ� า นวนโคโลนี ใ นตารางตั ว แทนหนึ ่ ง ตารางหรื อ มากกว่ า และหาจ� า นวนเฉลี ่ ย ต่ อ ตาราง ให้ ค ู ณ ตั ว เลข
เฉลี ่ ย ด้ ว ย 30 เพื ่ อ หาค่ า ที ่ น ั บ ได้ โ ดยประมาณต่ อ แผ่ น หากต้ อ งการจ� า นวนนั บ ที ่ แ ม่ น ย� า มากกว่ า นี ้ สามารถทดสอบตั ว อย่ า งซ� ้ า โดยท� า
การเจื อ จางสู ง ขึ ้ น
ยี ส ต์
2
#2014.05
SM
โคโลนี ข นาดใหญ่
โคโลนี ท ี ่ ม ี ข อบจาง
สี น ้ � า เงิ น /เขี ย วจะแตกต่ า งกั น ตามระยะเวลาในการบ่ ม ที ่ น านขึ ้ น
โคโลนี ท ี ่ ม ี ล ั ก ษณะแบนราบ
โคโลนี ท ี ่ ม ี ส ี เ ข้ ม ตรงกลางและขอบสี จ าง
แผ่ น เพาะเลี ้ ย งเชื ้ อ ส� า เร็ จ รู ป 3M Petrifilm ส� า หรั บ นั บ จ� า นวนยี ส ต์ แ ละราแบบ
#121301
SM
3
(ภาษาไทย)
TH
รา