daha az fren kuvveti yeterli olabilir. Üzerlerindeki nem ve toz, fren pabuçlarının
kavrama gücünü azaltır. Gevşek ve ıslak yüzeylerde kontrolü sağlamanın yolu,
daha yavaş gitmekten geçer.
D. Vitesler
Çok vitesli bisikletiniz, bir aktarıcı organına (aşağıda 1'e bkz..), bir dahili vites
göbeği aktarıcı organına (aşağıda 2'ye bkz..) ve, bazı istisnai durumlarda, bu
ikisinin bir kombinasyonuna sahiptir.
1. Aktarıcı nasıl çalışır?
Bisikletinizde bir aktarıcı donanımı var ise, vites değiştirme mekanizması
şunlara sahip olacaktır:
• Arka kaset veya serbest çark dişli kümesi
• Arka aktarıcı
• Çoğunlukla, ön aktarıcı
• Bir veya iki adet vites değiştir
• Ayna kol dişlisi denilen bir, iki veya üç adet dişli
• Zincir
a. Vites değiştirmek
Vites değişimini kontrol eden elemanlar, pek çok değişik türe ve
modele sahiptir: vites kolları, twist gripler, tetikleyiciler, vites / fren kontrolü
kombinasyonları ve basma düğmeleri. Bisikletinizde bulunan vites kontrollerini
anlatması ve bunların nasıl çalıştığını göstermesi için satıcınıza danışınız.
Vites değişimine ilişkin kullanılan ifadeler kafa karıştırıcı olabilir. Vites
küçültmek, daha "alçak" veya "yavaş", pedal çevirmesi daha kolay bir vitese
geçmek demektir. Vites büyütmek ise, daha "yüksek" veya "hızlı", pedal
çevirmesi daha zor bir vitese geçmek anlamına gelir. Karmaşık olan, ön
aktarıcı'da olan şeyin, arka aktarıcı'da olanın tam zıttı olmasıdır (detaylar için,
aşağıda Ön Aktarıcıyı Değiştirmek ve Arka Aktarıcı'yı Değiştirmek'e ilişkin
talimatları okuyunuz). Örneğin, yokuşlarda pedal çevirmenizi kolaylaştıracak
vitesi (vites küçültme işlemi yapın) iki değişik şekilde seçebilirsiniz: önde, zinciri,
vites "basamaklarının" daha küçük olanlarından birine; veya arkada, vites
"basamaklarının" daha büyük olanlarından birine kaydırın. Yani, vites küçültme
denilen işlem, arka vites kümesinde, vites büyütme gibi görünür. Karışıklıklara
mahal vermemek için hatırlanması gereken şey, zinciri bisikletin orta çizgisine
doğru kaydırmanın, tırmanmak için, orta çizgiden uzaklaşacak şekilde
kaydırmanın ise hızlanmak için olduğu, ve ilkine vites küçültme, ikincisine ise
vites büyütme adlarının verildiğidir.
Gerek vites büyütürken gerekse küçültürken, bisikletin aktarıcı sisteminin
tasarımı gereği, zincir ileriye doğru hareket eder halde, ve en azından bir miktar
gerilim altında olmalıdır. Aktarıcı, ancak ileriye doğru pedal çeviriyorsanız
çalışacaktır.
DİKKAT: Geriye doğru pedal çeviriyorken vites kolunu asla
oynatmayınız; vites kolunu oynattıktan hemen sonra da geriye doğru
pedal çevirmeye başlamayınız. Bu, zincirin sıkışmasına neden olabilir
ve bisiklette ciddi bir hasar oluşturabilir.
25